Deze ontheemde Syriër was ooit de Neil Armstrong van de Arabische wereld
Hij is de enige Syriër die ooit in de ruimte is geweest, de Neil Armstrong van de Arabische wereld. Al is Mohammed Faris (64) vandaag de dag een van de vele Syriërs die hun land moesten ontvluchten. Na vier keer op het punt te hebben gestaan om zijn land te verlaten, propte hij in 2012 zijn auto vol met spullen en reed de grens met Turkije over. Sindsdien is er veel veranderd in zijn thuisland.
Faris is een nationale held. Een held van een natie waar nog zo weinig van over is. In 1985 was Faris een van de zestig Syrische jongemannen die meededen aan een ruimtetrainingsprogramma van de Sovjet-Unie, destijds nog bevriend met het Syrische regime. Faris schopte het tot de laatste vier, en op voorspraak van de Russen werd hij in juli 1987 de eerste Syriër die het tot het ruimtestation Mir schopte.
In het Midden-Oosten ging één iemand Faris voor: sultan Bin Salman Al Saud, lid van de Saoedi-Arabische koninklijke familie. Al Saud was echter geen professionele astronaut.
Muhammed Faris
From astronaut to refugee: how the Syrian spaceman fell to Earth https://t.co/ef9bDkBTQ6— Jakob Isaksson (@Corvaxia) March 1, 2016
Nationale held
In Syrië zijn sindsdien straten naar Faris vernoemd. En daar bleef het niet bij. Hij heeft zijn ‘eigen’ school en vliegveld. Maar de nationale held is zijn land ontvlucht. Als vluchteling strijdt hij vandaag de dag niet vanuit zijn geboortestad Aleppo voor meer democratie in Syrië, maar vanuit Istanboel.
In een interview met The Guardian blikt Faris terug op zijn tijd in de ruimte. “Die zeven dagen, 23 uren en vijf minuten veranderden mijn leven”, zegt hij. Met Russische kosmonauten verzorgde hij wetenschappelijke experimenten, en hij fotografeerde Syrië vanuit de ruimte. “Als je de hele wereld vanuit het raam uit de ruimte ziet, dan is er geen ‘wij’ en ‘zij’, geen politiek.” In de ruimte besloot Faris om te stoppen met militaire activiteiten – hij adviseerde het Assad-regime – en om het zijn missie te maken de mensen in zijn land te onderwijzen in wetenschap en astronomie. “Om de privileges die ik had gekregen door te geven.”
Gebruikt
Maar van zijn privilege is vandaag de dag niet veel meer over. Faris besloot zich samen met zijn vrouw aan te sluiten bij de protesten tegen Bashar al-Assad. Hij zag zijn voormalige studenten ‘gebrainwasht’ worden, en zijn pogingen om regime-Assad tot kleine veranderingen te bewegen werden hem niet in dank afgenomen. In 2012 vlucht Faris.
Sindsdien probeert de astronaut vanuit Istanboel zijn steentje bij te dragen in de strijd voor een meer democratisch Syrië, zijn Syrië. De Russen boden hem asiel aan, maar het gewelddadige regime van Poetin staat hem niet aan. Ook andere landen hebben hem als dissident asiel aangeboden. Het maakt hem boos, ‘omdat ze mij willen gebruiken vanwege politieke doeleinden’.
Faris spreekt zijn wens uit, en die luidt simpelweg vreedzaam. “Mijn droom is om in een tuin van mijn land te zitten en kinderen te zien spelen, zonder angst voor bommen.”
