Therapie van Cantona
‘Zit de goal tegen Sunderland er wel in?” De mededeling dat er een Britse speelfilm was gemaakt waarin Eric Cantona een nadrukkelijke rol speelt, leidde tot enige bezorgdheid bij een bevriende supporter van Manchester United. Ik kon hem geruststellen. Hoewel Looking for Eric eigenlijk geen film over voetbal is, zijn er een handvol memorabele momenten uit de carrière van Cantona in opgenomen, waaronder het doelpunt tegen Sunderland. Het gaat daarbij niet eens zozeer om die (wonderschone) goal of de weergaloze actie die eraan voorafgaat, maar vooral om de lichaamstaal van de maker van het doelpunt. Cantona rent niet naar een medespeler om het doelpunt te vieren, hij juicht niet eens. Zodra hij de bal geraakt heeft, wéét hij dat hij zal scoren, waarna hij – met een ernstige uitdrukking op het gezicht – langzaam om zijn as draait om het juichende stadion en de reacties van zijn medespelers in zich op te zuigen.
De Fransman Eric Cantona geldt als een van de meest briljante, ondoorgrondelijke en tegendraadse voetballers die ooit in de Britse Premier League hebben gespeeld. Hij sloot zijn voetbalcarrière tot veler verrassing op dertigjarige leeftijd af met de verzekering zich voortaan aan kunst, muziek en literatuur te gaan wijden. Hij liet zich sindsdien vooral gelden op het terrein van film. Cantona speelde grote en – vooral – kleine rollen in zo’n vijftien films, en geeft daarnaast leiding aan een eigen productiebedrijf. In die hoedanigheid klopte hij twee jaar geleden aan bij de Britse regisseur Ken Loach met de vraag of ze misschien tot samenwerking konden komen. Loach, bekend om aangrijpende drama’s over de Britse onderklasse, voelde er wel wat voor en zette zijn vaste scenarist Paul Laverty aan het werk. Die verzon een verhaal over een goedmoedige postbode in Manchester die de greep op het leven dreigt te verliezen. Zijn relatie is stukgelopen, de zorg voor zijn twee (bijna volwassen) kinderen groeit hem boven het hoofd en op de werkvloer laat hij steeds meer steken vallen. In een therapeutische sessie is hem aanbevolen zijn problemen in gedachten voor te leggen aan iemand die hij bewondert. De postbode kiest voor Cantona, en schrikt zich rot als zijn idool niet veel later als een soort geestverschijning in zijn kamer opduikt. Cantona biedt aan te helpen en geeft zijn bewonderaar allerlei cryptische adviezen (vergeleken met het taalgebruik van Cantona is zelfs Johan Cruijff een toonbeeld van begrijpelijkheid).
Eric Cantona speelt dus zichzelf, en legt daarbij de nodige zelfspot aan de dag. Dat resulteert in een aantal geestige, licht absurdistische scènes. Hoewel sociale kritiek niet ontbreekt, is dit voor Ken Loach een opmerkelijk speelse film. Binnen zijn oeuvre valt Looking for Eric echter bezwaarlijk als een hoogvlieger te kwalificeren. Liefhebbers van stevig Brits drama zullen dit als een gevalletje ‘Loach light’ betitelen. En voor liefhebbers van Eric Cantona had er ongetwijfeld wel wat meer voetbal in de film gemogen. Daar staat tegenover dat beide categorieën – Loach- én voetballiefhebbers – zich best zullen vermaken. En dat is op zichzelf eigenlijk al een prestatie.
Erik Spaans
Looking for Eric.
Regie: Ken Loach.
Vanaf 17 september in de bioscoop.
1 Prison Break 4(3) – Paul Scheuring
2 17 Again (-) – Burr Steers
3 Defiance (1) – Edward Zwick
4 Underworld: Rise of the Lycans (2) – Patrick Tatopoulos
5 Valkyrie (5) – Bryan Singer
6 My Bloody Valentine (4) – Patrick Lussier
7 Watchmen (-) – Zack Snyder
8 James Bond: Quantum of Solace (9) – Mark Foster
9 Bride Wars (6) – Gary Winick
10 The Boat That Rocked (-) Richard Curtis
