Dubbeltjes en kwartjes
Dubbeltjes zijn en worden nooit kwartjes, is de conclusie na het zien van Marcel van Dam’s vorige week uitgezonden tv-documentaire De onrendabelen. Marcel van Dam draait de burger een ouderwets linkse loer door in te spelen op gevoelens van mededogen. Een zwakbegaafde, een glimlachende edoch agressieve Limburger, en een blond meisje met een kind: wie wil daar geen uitkering aan verstrekken?
Maar het is een vals beeld. Als er al een tweedeling plaatsvindt, dan is dat er een langs etnische, en niet langs inkomenslijnen. Van Dam sluit ouderwets de ogen voor de sociaal- economische en culturele problemen bij ‘nieuwe Nederlanders’. De schooluitval, opvoedingsproblemen, taalachterstanden, gebrek aan motivatie en werkloosheid zijn er evident hoger. Zien doen we die problemen niet: steeds meer wijken, scholen en bedrijven kleuren geheel zwart of wit.
Graag roept Van Dam dat Nederland neigt naar het Angelsaksische model, en kijken sociaal-democraten voor het sociale walhalla nog graag naar de Scandinavische landen. Het doet ietwat onwerkelijk aan. Het ontslagrecht in Denemarken is aanmerkelijk soepeler dan in Nederland, in Zweden wordt de middenklasse sneller geacht op eigen benen te kunnen staan en krijg je weinig toeslagen, Finland kent een strikt immigratiebeleid dat vereist dat je als nieuwkomer je nut voor de samenleving aantoont. De enige uitzondering is Noorwegen, dat met een bevolking van 4,6 miljoen personen echter kan leunen op gigantische olie- en gasreserves. Nederland is met zijn Rijnlandse model zo hard nog niet.
Marcel van Dam leidt ons met zijn linkse bombast naar één praktische conclusie: de Melkertbaan moet terug. Het zou penny wise, pound foolish zijn om het niet te doen. Onrendabele banen zouden zichzelf terugverdienen door hoge maatschappelijke baten. Hopelijk zijn we niet kort van memorie. Die aanpak mocht dan leiden tot participatie en zingeving voor betrokkenen, ze bleek een duur vehikel dat mensen uiteindelijk geen stap dichter bij een baan bracht. Het blijft tenslotte een zaak van vraag en aanbod. Mensen zonder arbeidscompetenties hebben meer aan werkzekerheid dan aan sociale- of baanzekerheid. Maak daarom arbeid goedkoper, zodat deze mensen weer rendabel worden. Opdat dubbeltjes zich op sociale wijze naar een kwartje kunnen verdienen!
