Wie uitstapt op Amsterdam Centraal Station wacht niet alleen een nare bouwput, maar ook nog een fikse wandeling eer hij kan neerstrijken voor een aangename maaltijd. Beter is het om te reizen naar Amsterdam Amstel, want dat station ligt pal tegenover Dauphine, het restaurant dat je – in een ideale wereld – bij het Centraal Station zou verwachten, zoals je in Parijs vanuit het Gare du Nord zo bij Terminus Nord naar binnen wandelt. Maar laten we vooral blij zijn dat Dauphine er überhaupt is. Een ruime, moderne zaak in een voormalige autoshowroom, met de dynamiek van een goede brasserie en een keuken die altijd een zeven scoort. Plus een even uitstekend als betaalbaar wijnaanbod. Amsterdam zit slecht in z’n klassieke, betrouwbare ‘grote’ adressen (van naam en faam), maar dit is er één, ook al bestaat Dauphine nog maar een paar jaar.

Niet veel langer geleden startte een groepje eigenwijze jonge horecaondernemers een restaurant in een fabriekshal aan de noordoever van het IJ, en dan nog op een van de moeilijkst bereikbare plekken aldaar. In de hal, die eerder als opslagplaats voor decorstukken van Toneelgroep Amsterdam had gediend, werden een keuken en honderdvijftig stoeltjes neergezet en zie: een bijzonder restaurant was geboren, met de verwarrende naam Hotel de Goudfazant, vernoemd naar de plaats van handeling van Jacques Brels schimplied Les Bourgeois. Sinds de opening eten er dagelijks minstens honderdvijftig mensen. Nu zijn stedelingen verzot op eethuizen op off beat-locaties, maar met alleen de locatie als attractie is de lol er snel af. Het wonder van dit restaurant is de unieke, eerlijke kookstijl, die je als een routier op niveau zou kunnen classificeren: met een kaart als een Frans wegrestaurant, vertrouwd en tegelijk volstrekt origineel, betaalbaar en aangenaam. Een zeldzame mix.

---

Er is nóg een uniek ‘groot’ adres in Amsterdam: De Kas, een restaurant in een glazen kweekkas, richt zich op de seizoenen en de lokale productie, in combinatie met vlees, vis en gevogelte van hetzelfde kaliber. Sustainable heet dat inmiddels, maar De Kas ontstond tien jaar geleden in het brein van een kok die zich niet langer thuis voelde onder het tl-licht en tussen de witbetegelde muren van zijn Michelinster-keuken. In De Kas wordt simpel gekookt op sterniveau, al zal de welhaast monomane aandacht voor verse groenten en vers fruit de bandenmaatschappij ervan weerhouden die ster ook toe te kennen. Maar wie in de acht meter hoge glazen eetzaal een tomaat eet die minuten daarvoor nog aan een plant in de zon hing, taalt niet naar de zegen van Michelin.

Michelinsterren telt de hoofdstad overigens weinig, en het grootste deel (drie stuks) is ook nog in hetzelfde gebouw beland: één in restaurant Yamazato en twee in Le Ciel Bleu, beide in het Okura Hotel. Maar het leukste steradres is Le Restaurant van Jan de Wit in de Tweede Jan Steenstraat, alleen al om de volstrekt ontspannen huiskamersfeer van de zaak. Minstens zo eigenzinnig en aangenaam, maar vreemd genoeg sterloos, is Beddington’s, het restaurant van Jean Beddington in de Utrechtsedwarsstraat.

Het ontbreken van goede, lang bestaande adressen waar je lekker kunt eten, blijkt wel uit de geconverteerde stek van veel restaurants: in een kweekkas, een havenloods, een autoshowroom of zelfs een spoorbrugsegment (restaurant Open, goed en betaalbaar). Le Garage pionierde daar al twintig jaar geleden mee door zich te vestigen in een voormalige autogarage. De architectuur van Cees Dam, die met spiegels en veel rood een eetcircus op niveau ontwierp, in combinatie met de flamboyante aanpak van Joop Braakhekke, leidde tot een monumentaal adres aan de Ruysdaelstraat 54, waar iedereen ten minste een keer geweest moet zijn, al was het maar om er over mee te kunnen praten.

---

Toch is er midden in de stad nog een klassiek én origineel adres waar je sinds een paar jaar gelukkig ook weer lekker kunt eten: De Oesterbar, het enige echte restaurant aan het Leidseplein, met zorg teruggebracht in de stijl van de jaren dertig en met een keuken die verstand heeft van (verse) vis.

Met zijn leeftijd van 25 jaar mag ook Toscanini aan de Lindengracht in de Jordaan zich een klassieker noemen. Een betrouwbaar, betaalbaar Italiaans restaurant met een unieke sfeer. Hier wil je minstens tien keer per jaar eten, en liefst ook nog je verjaardag vieren.

Resteert nog een aantal bijzondere adressen die zich lastig laten indelen. Bio-restaurant Merkelbach in Huize Frankendael aan de Middenweg is er één, maar ook Restaurant As, zo mogelijk nog biologischer en gevestigd in het voormalige klaslokaal van een priesteropleiding, voorzien van een buitenkeuken en eigen vee in de vorm van kippen en een tweetal zwarte varkens die na een leven in de achtertuin van As op het menu belanden. Op zondagen serveert As een streekgerecht in combinatie met heerlijke houtovenpizza’s; een familie-evenement bij uitstek en in die zin een concurrent voor Restaurant Amsterdam, gevestigd in het voormalige pomphuis van het waterleidingbedrijf in Amsterdam-West. Pomphuizen doen het overigens goed als eethuis, er is er nog één aan de Zeeburgerdijk. Pompstation is een brasserievorm (waar goed gekookt wordt) die zich in de loop van de avond tot club transformeert.

Zo’n zelfde concept maar dan hipper heet Trouw, in de voormalige behuizing van het gelijknamige dagblad aan de Wibautstraat.

In de schaduw van de economische crisis ontstaan nieuwe restaurants in de verlaten behuizing van eetlokalen die aan diezelfde crisis bezweken: het betaalbare en lekkere, in het marmer van de vorige eigenaar gestoken Elmar in de Van Woustraat, en even verderop het minstens even aantrekkelijke Yes, voor wie op zoek is naar een schierongelofelijke prijs-kwaliteitverhouding.

---

Anders nog iets? Natuurlijk, nog tientallen adressen die hier alleen vanwege ruimtegebrek niet genoemd kunnen worden. Vooruit, nog drie dan: de troostrijke gerechten van lokale producten bij Wilde Zwijnen, George WPA, het adres voor eggs benedict en andere Amerikaanse verrukkingen, en Eiburgh snacks, een onooglijke culinaire afwerkplek net over de Schellingwouderbrug, waar puike frieten van ter plekke geschilde aardappelen gecombineerd kunnen worden met echte mayonaise.

Dauphine, Prins Bernhardplein 175, 020-4621646

De Kas, Kamerlingh Onneslaan 3, 020-4624562

Le Restaurant, 2e Jan Steenstraat 3, 020-3792207

Beddington’s, Utrechtsedwarsstraat 141, 020-6207393

Le Garage, Ruysdaelstraat 54, 020-6797176

De Oesterbar, Leidseplein 10, 020-6232988

Toscannini, Lindengracht 75, 020-6232813

Merkelbach, Middenweg 72, 020-4233930

As, Prinses Irenestraat 19, 020-6440100

Amsterdam, Watertorenplein 6, 020-6822666

Pompstation, Zeeburgerdijk 52, 020-6922888

Trouw, Wibautstraat 127, 020-4637788

Elmar, Van Woustraat 110, 020-6646629

Yes, Van Woustraat 232, 020-7726472

Wilde Zwijnen, Javaplein 23, 020-4633043

George WPA, Willemsparkweg 70, 020-4702530

Eiburgh Snacks, net over de Schellingwouderbrug aan de rechterkant

Hotel de Goudfazant, Aambeeldstraat 10 H, 020-6365170