Engagement
De laatste tijd besteedt HP/De Tijd extra aandacht aan literatuur door interviews met onder andere Arthur Japin, Peter Buwalda, Franca Treur, Ernest van der Kwast, Dimitri Verhulst en natuurlijk ook deze literatuurspecial. Waarom eigenlijk? Schrijvers zijn toch allang niet meer de weerbarstige, tegendraadse, erudiete figuren zoals ze dat waren in de hoogtijdagen van Reve, Hermans, Mulisch, Wolkers en Claus? Ze mengen zich mondjesmaat in het publieke debat – Bouazza en Zwagerman schrijven weleens een essay, Giphart en Grunberg hebben columns, Wieringa een rubriek. Grootse polemieken blijven uit, er staat geen auteur van formaat op die Wilders nu eens echt op z’n nummer zet en de politicus sidderend zijn hok injaagt – het is eerder andersom: de politicus maakt het de schrijver lastig om zijn linkse hobby uit te oefenen. Het Nederlandse volk rent niet massaal naar de winkel voor dat ene boek dat Iedereen Gelezen Moet Hebben. Kalmpjes scannen we de recensies en schaffen de nieuwe Van Dis of Siebelink aan en vinden ‘m weer goed. De Dichter des Vaderlands werkt hard, dat kun je zien, maar raakt Nasr echt ons diepste gemoed? Legt hij de magische vinger op onze zere plekken, zodat we het uitschreeuwen van pijn of verrukking?
Niet echt, dus.
Het neemt allemaal niet weg dat er wel degelijk veel heel goede boeken verschijnen, zoals ook de lijst van zes genomineerden voor de AKO Literatuurprijs laat zien. Drie Belgen en drie Nederlanders. Opmerkelijk, dat grote Vlaamse aandeel? Nee. In ons verscheurde buurland volgen de politieke en existentiële crises elkaar op als natuurverschijnselen. En hoe vervelend soms ook, het levert fel geëngageerde artiesten op. Ze maken kunst die je bij de lurven grijpt, ze spelen echt een rol in het maatschappelijke debat en hebben invloed. Is Congo – Een geschiedenis van David van Reybrouck, met zijn fascinerende kijk op kolonialisme, wat de Max Havelaar was voor Nederland? Hebben wij iemand als Tom Lanoye, de romanschrijver, toneelschrijver, performer, dichter, criticus en polemist? Iemand die met evenveel brille het uiteenvallen van zijn land beschrijft als, in Sprakeloos, de lijdensweg van zijn moeder, die door een beroerte haar spraak verliest en verder aftakelt.
De Belgen hebben iets extra’s, en het moet raar lopen als niet een van hen de prijs wint.
