Vinex-thriller
Onder ons was eerder dit jaar te zien op enkele belangrijke internationale festivals. Het valt niet te verwachten dat het Nederlandse toerisme daar baat bij zal hebben. Het stedelijke landschap dat in deze film wordt getoond is namelijk van een adembenemende lelijkheid. Een waterig najaarszonnetje beschijnt kille nieuwbouwwijken waar de wipkippen, verkeersdrempels en groenvoorzieningen zich strak in het gelid staan te vervelen. Treurige keurigheid in het kwadraat. Geen reclame voor Nederland als reisbestemming.
Onder ons vormt daarentegen wél een prima reclame voor de vaderlandse cinema. Regisseur Marco van Geffen geeft blijk van een opmerkelijke stilistische zelfverzekerdheid en een technisch vernuft dat je eigenlijk niet zou verwachten bij een debutant.
Van Geffen is zich er goed van bewust dat minder méér kan zijn. Als zodanig vormt hij een verfrissende tegenhanger voor filmmakers als Steven de Jong en Maria Peters, die alles D-U-I-D-E-L-IJ-K in woord en beeld uitdrukken in de hardnekkige veronderstelling dat hun publiek onnozel, slechtziend en hardhorend is.
Zo niet Van Geffen. Die laat tijdens een autotochtje de camera even langs een plek glijden waar veel bloemen zijn neergelegd. De plaats van een dodelijk ongeval wellicht? De toeschouwer krijgt geen tijd daar lang bij stil te staan ,want we zijn alweer verder gereisd. Beoefenaars van de Olvarit-cinema zouden hier (veel) langer halt hebben gehouden om de camera langzaam te laten inzoomen op de bloemen en uiteindelijk een kaartje te tonen waarop de toedracht van het ongeluk in blokletters wordt toegelicht, uiteraard onder begeleiding van vervaarlijk brommende synthesizerklanken. In Onder ons wordt een tegenovergestelde aanpak gehanteerd. De film ontleent een deel van zijn spanning nu juist aan het (nagenoeg) ontbreken van muziek.
Dat Van Geffen de kunst van het weglaten beheerst, blijkt ook uit de manier waarop hij het geluid soms wegdraait en kiest voor een strakke, kale manier van vertellen.
Onder ons gaat over een Nederlands gezinnetje dat een au pair in huis heeft gehaald omdat er een tweede kindje op komst is. De Poolse Ewa (mooie ingetogen rol van Dagmara Bak) kan van meet af aan voortreffelijk overweg met de peuter die aan haar zorgen is toevertrouwd. Het contact met haar ‘gastouders’ verloopt daarentegen moeizaam. Ewa lijkt zich steeds meer af te sluiten en begint vreemd gedrag te vertonen. Wat zou er aan de hand zijn?
Van Geffen heeft gekozen voor een structuur waarbij dezelfde gebeurtenissen meerdere keren worden verteld vanuit het perspectief van verschillende personages. Dat geeft het verhaal een beklemmende, welhaast thrillerachtige sfeer. Gaandeweg wordt steeds meer over de toedracht van Ewa’s gedrag onthuld, maar dat maakt de toeschouwer er niet geruster op. Onder ons is een sterke, onheilspellende film en een indrukwekkend regiedebuut.
Van Geffen is van plan nog twee films over dezelfde thematiek te maken. Dit was nog maar het eerste deel van een ‘Vinex’-trilogie met de onder-titel Het drama van het gelukkige gezin. Lijkt me geen goed idee. Hoeveel treurnis in suburbia kan een mens verdragen? Suggestie aan de regisseur: gebruik die mooie, uitgebeende filmstijl liever voor het maken van een spannende thriller.
Onder ons. Regie: Marco van Geffen. Vanaf 10 november in de bioscoop.
Sint – (-) Dick Maas
Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides (3) – Rob Marshall
Gooische Vrouwen (2) – Will Koopman
Thor (1) – Kenneth Branagh
Fast & Furious (4) – Justin Lin
X-Men: First Class (5) – Matthew Vaughn
Rapunzel (6) – Nathan Greno & Byron Howard
Scre4m (-) – Wes Craven
The King’s Speech (7) – Tom Hooper Rio (9) – Carlos Saldanha
Tussen haakjes de klassering van vorige week. Deze toptien is tot stand gekomen op basis van de verkopen bij GfK Dutch Charts.
