Journalist van de Eeuw mist Primeur van de Eeuw
Een eigenaardige column, woensdagavond in NRC Handelsblad, van Henk Hofland, in 2000 uitgeroepen tot Journalist van de Eeuw.
Hofland stelt dat de dinsdag in de Volkskrant afgedrukte foto’s van de Enschedese Indië-veteraan Jacobus R. van respectievelijk een executie en een greppel vol gedode Indonesiërs ten tijde van de Politionele Acties, ‘voor hem oud nieuws’ zijn.
Als huzaar eerste klas, gedetacheerd bij de Leger Film- en Fotodienst, had de jonge Hofland in 1949 ‘niet een paar, maar ettelijke’ van ‘dergelijke gruwelfoto’s’ gezien. En wel uit de eerste hand van betrokken militairen zelf.
Hoflands opmerkingen staan haaks op die van allerlei historici van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, die deze week in de media verklaren dat met de foto’s van Jacobus R., eindelijk een einde komt aan de al jaren durende schimmigheid over de vraag of en hoe verschrikkelijk onze jongens hebben huisgehouden in de voormalige kolonie.
De Journalist van de Eeuw heeft het dus altijd al geweten, maar kennelijk heeft hij al die jaren gezwegen. Terwijl Hofland in de jaren zestig, toen de discussie over de acties in Nederlands-Indië losbarstte, toch heel eenvoudig had kunnen verwijzen naar de ervaringen uit zijn huzarentijd in de Leger Film- en Fotodienst. Wie weet had hij onderzoekers opmerkzaam kunnen maken over fotomateriaal dat daar was opgeslagen.
En wie weet had Hofland, toen de onduidelijkheid in de tijdvakken erna bleef voortduren, er zelf over kunnen publiceren in de NRC; per slot van rekening ben je niet voor niks Journalist van de Eeuw. Hij had ook nog de Primeur van de Eeuw kunnen hebben.
Aan het einde van zijn column, schrijft Hofland: “In de Verenigde Staten is een oeuvre gemaakt aan speelfilms en documentaires over Vietnam. Hier zoeken we nog altijd ruzie over wat we toen hebben gedaan in Indonesië – nu ook in de vuilnisbak.” Ja, wij maken daar nog steeds ruzie over, omdat er nog altijd veteranen zijn die nog steeds niet het bijzondere van al dan niet zelf gepleegde wandaden uit hun Indië-tijd onderkennen en dat zoals Jacobus R. zonder enig commentaar wegstoppen tussen foto’s van naakte Indo-meisjes en van andere huiselijke taferelen. En dat allemaal omdat er journalisten rondlopen die van alles lichten vanachter hun veilige bureau, behalve tegels.
