Nieuwe antiquaar wil uw boekenkast inspecteren
Antiquaar ofwel handelaar in oude en tweedehandsboeken, dat wordt een heel ander beroep in het digitale tijdperk. Voordat u bij hem een boek kan aanschaffen wil hij bij u thuis uw boekenkast inspecteren om te zien of er door u gestolen boeken staan te pronken.
Dat klinkt gek, maar het is precies wat Redigi, een Amerikaanse handelaar in (nu nog) mp3-tjes, nu al in de praktijk doet. De consument kan er zijn overbodige (en bijvoorbeeld bij iTunes aangeschafte) liedjes voor de verkoop aanbieden. Redigi controleert of het legaal gekochte liedjes zijn en analyseert en passant de harde schijf van de eigenaar op illegale kopieen, meldt het bedrijf min of meer achteloos.
Big Brothermodel
Redigi komt eind maart ook naar Europa en wil het aanbod dan ook gaan uitbreiden met games en e-books. Met datzelfde Big Brothermodel. Omdat Redigi in de VS bepaald niet onomstreden is (er lopen al, zoals te verwachten viel, rechtszaken aangespannen door platenbonzen) zal het in Europa ook wel komen tot een gang naar de rechter, vermoedelijk in Brussel. En daar wordt het interessant, want in datzelfde Brussel is vorig jaar uitgesproken dat het volstrekt legaal is om je tweedehands software te verkopen. En was een e-book niet eigenlijk een stukje software?
Tot zover het slechte nieuws. Het goede nieuws is natuurlijk dat er nu eindelijk zicht is op de ontwikkeling van de tweedehands markt voor e-books. Die zal in handen komen van gespecialiseerde firma’s met diepe zakken: voor het electronisch controleren van de aangeboden waar en voor het voeren van jarenlange juridische strijd. Die grote bedrijven zullen de kleine krabbelaars, waarvan ik er eigenlijk ook eentje ben, wegvagen.
Blijft natuurlijk de vraag hoe je eigenlijk een tweedehands e-book (of e-plaat) onderscheidt van een nieuw exemplaar. Waar een gelezen papieren boek diverse stadia van ontbinding kent (nieuwstaat, goede staat, met leessporen of stukgelezen) is een e-book altijd perfect. Je zou dus wel gek zijn om een nieuw e-book te kopen als er legaal een ‘gebruikt’ exemplaar beschikbaar is. Daar zullen uitgeverijen niet blij mee zijn en boekhandelaren al helemaal niet. Hoewel Redigi wel een deel van de opbrengst terugggeeft aan de rechthebbenden, als die zich tenminste registreren. Kijk, zo sluit de cirkel zich.
Antiquariaten zullen stuk voor stuk verdwijnen
Voor de handel in papieren boeken zal in de nabije toekomst een nichemarkt overblijven, vermoedelijk voor die van het duurdere koffietafelboek. En voor de antiquariaten (deze middelgrote stad telt er liefst elf)? Die zullen stuk voor stuk verdwijnen, zeker als ze, zoals ondergetekende, gespecialiseerd zijn in lectuur, literatuur, fantasy en science-fiction.
Mij staan nog twee dingen te doen: ik moet dringend naar de winkel om een extra harde schijf te kopen voordat ze bij Redigi hebben uitgevogeld hoe mijn computer te checken. En ik moet mij indringend bezinnen op mijn beroepskeuze. Want antiquaar, das war einmal.
Marinus Kirchjunger is boekhandelaar in een middelgrote stad en schrijft over zijn liefde voor boeken en e-books.
