Spring naar de content

Irak, de grootste mediafaal van de moderne tijd

Het is vandaag exact tien jaar geleden dat Irak’s oorlog begon en Saddam letterlijk en figuurlijk van zijn sokkel viel.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Iris Hannema

Dat is alweer geschiedenis, geweest, we moved on, maar interessant is een opinieartikel van de Huffington Post over de valse media aandacht: “The media’s greatest failure in modern time.” Alle zeer gerespecteerde kranten en nieuwszenders, van New York Times, CNN tot Washington Post, deden eraan mee: verheerlijking van de oorlog tegen de boef die vernietigingswapens in zijn kelders zou hebben verstopt. Iedereen zat fout, Saddam Hoessein was wel een dictator maar had geen nucleaire wapens en er is geen connectie gevonden tussen de aanslagen van 9/11 en Irak.

Beeldvorming
Hoe media de beeldvorming over een land kunnen beinvloeden merkte ik een paar jaar geleden toen ik door het noorden van Irak reisde als backpackende toerist. Mijn bezorgde kennissen verzekerden mij dat het levensgevaarlijk was en ik zou sterven. De Telegraaf berichtte de dag voor ik er aankwam over schietpartijen op de grens van Turkije en Irak. Net als een week daarvoor, in het Turkse Diyarbakır, daar zou het volgens de Nederlandse media ook losgaan in de hoofdstad van boze Koerden.

Ik zou alleen naar het Koerdische noorden reizen, al jaren het veiligste deel van Irak, en niet met een witte vlag Bagdad bestormen. Ik zocht avontuur, maar had, en heb, geen doodswens. Verschillende reizigers en locals hadden mij in Turkije al verteld dat ik er prima naartoe zou kunnen reizen, alleen dat er weinig interessants te beleven zou zijn. Datzelfde las ik op fora op internet.

Geen bommen, niks
Mijn ervaring is dat ik op mijn gezonde verstand en intuïtie kan vertrouwen, dus reed ik op een dinsdagochtend voor een uitzonderlijk hoog bedrag, honderd dollar, met een taxi naar de grens van Turkije en Irak. De Iraakse douanebeambte in groen uniform vroeg verbaasd wat ik er in hemelsnaam te zoeken had. ‘Ik ben een toerist en wil graag door uw land reizen. Mag dat?’ Hij zuchtte theatraal en zei: ‘Wat jij wilt! Welkom!’ En hoppa, de stempel stond in mijn paspoort. Met die spectaculaire stempel van Iraaks-Koerdistan zou ik later in de Verenigde Staten en Israël nog problemen krijgen, maar dat wist ik toen nog niet.

Ik liep met mijn backpack over de aangelegde brug over niemandsland, tanks en soldaten lagen achter zandzakken te loeren, en vijftig meter later stond ik op een parkeerplaats in Irak. Net als in Diyarbakır, waar ik kort daarvoor was, ging het niet los en kreeg ik al snel een  lift met de auto van een Iraniër die het leger niet in wilde en daarom in Irak woonde en een Irakees, een hysterische journalist van de lokale krant. En zoals het de Midden-Oosterse gastvrijheid betaamt, kon ik niet weigeren om meteen mee te gaan naar de familie.

Een park met verliefde stelletjes
Dus kwam ik een paar uur later aan in de noordelijke hoofdstad Erbil om te blijven eten. En te blijven slapen. En minstens drie dagen te blijven logeren. En mee naar oma te gaan. En mee uit eten te gaan met de zakenrelaties. Erbil bleek een doodnormale stad in het Midden-Oosten: veel mannen met snorren, babbelende hartelijke vrouwen, megarestaurants met Tl-verlichting, gezellige marktjes waar ik een geldbiljet met Saddam’s foto erop op de kop tikte, moderne moskeeën, een park met verliefde stelletjes, een Adidas-winkel, Perzische tapijtenwinkels en verder weinig spannends.

In de Koude Oorlog werd een vertekend beeld van de achterkant van het IJzeren Gordijn geschetst, maar de opkomst van internet en social media heeft dat nog niet (definitief) veranderd. Dit is trouwens geen reisadvies voor het Midden-Oosten, maar mocht u afreizen: weiger nooit gastvrijheid en drink altijd een glaasje zoete thee mee, want dát is het moment dat je alles ter oren komt over de werkelijke situatie.

Reisjournalist Iris Hannema (1985) reist sinds 2008 schrijvend en fotograferend, in haar eentje, de wereld over. Als u wilt weten waar zij zich nu bevindt, kunt u haar volgen op Twitter