Kabinet-Rutte vertoont totalitaire trekjes
Het is natuurlijk geen lolletje om juist deze jaren een regering te moeten vormen. Het is crisis, en die heb je niet veroorzaakt. Je lost ‘m ook niet op, als een konijn kijk je in de koplampen. Eigenlijk zou iedereen in het Torentje kunnen zitten, beter of slechter wordt het land er niet van. De crisis is wereldwijd en doet vroeg of laat elk land aan.
Maar we hebben nu eenmaal dit systeem en je moest zo nodig. Mission accomplished, want je zit er nu. Wat kennelijk verleidelijk wordt, is het veranderen van de regels van het spel. Tijdens het spel. Maar dat is niet de bedoeling, en het maakt ook geen deel uit van het systeem dat je in het Torentje bracht.
Alweer ruim een maand geleden vertelde minister van Economische Zaken Henk Kamp de verzamelde pers dat hij een hartig woordje zou gaan spreken met de mensen van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Die hadden die dag een persbericht uitgebracht waarin werd gesteld dat het begrotingstekort over de toen gerapporteerde periode onder de 3 procent uitkwam. Kijk, dat kun je als regering niet hebben, dat je ambtenaren een beetje door je beleid gaan lopen darren. Dat de verslagperiode van het CBS niet geheel 2013 was – dat zou ook niet hebben gekund – maar een andere periode van twaalf maanden besloeg, dat miste je volledig.
Ook je collega Jeroen Dijsselbloem was onaangenaam verrast. Die zat ook al niet op dit soort feiten te wachten. Maar ja, het CBS gaat in ons land over de feiten. Daar mag niemand zich mee bemoeien, dat is bij wet vastgelegd. Anders heb je zomaar Griekse toestanden, waarbij de statistieken omgebogen kunnen worden in de richting die de regering het meest bevalt.
Nu komt het vaker voor dat een minister – zo’n man of vrouw is ook maar een passant – niet helemaal weet hoe het in elkaar zit. Henk Kamp zal hebben gedacht: ik betaal voor dat CBS, dan doen ze dus wat ik zeg. Jammer dan, zo zit het niet. Inderdaad betaalt EZ voor het CBS, is er ook politiek verantwoordleijk voor, maar verder gaat Kamp er niet over. Hij mag geen invloed (proberen) uit te oefenen. Als Henk Kamp dat instrument mist, is hij een in totalitaire staat beter uit.
Dinsdag dacht Jeroen Dijsselbloem te kunnen scoren met druk op het Openbaar Ministerie om de Libor-crooks van de Rabobank te vervolgen. Ook dat is een veel te grote broek voor Dijsselbloem. Het is niet eens zijn ministerie, maar afgezien daarvan: daar gaat een minister niet over. Voor je het weet worden vriendjes van de minister niet vervolgd en mensen die hij uit de weg wil hebben wél. Als Jeroen Dijsselbloem dat instrument mist, dan is ook hij een in totalitaire staat beter uit.
En dan was er ook nog dat akkefietje met de NS, die ruim honderd miljoen aan schade van het Fyra-debacle niet zelf hoeft te betalen. De Nederlandse staat is voor 100 procent eigenaar van de NS en bepaalt dat een onderneming – uitsluitend deze onderneming – niet hoeft op te draaien voor zijn eigen fouten. Ook dat ruikt naar iets dat we hier niet moeten hebben.
Ik kan nog lang doorgaan, de incidenten stapelen zich op. Ik noem nog even SNS, waar – alweer Dijsselbloem – het redelijk vond om helemaal niets voor de aandelen te betalen toen hij de bank onteigende. Onteigenen is sowieso iets waarbij je denkt aan het voormalige Oostblok of bananenrepublieken. Dat SNS-gedoe wordt gelukkig binnenkort door de rechter getoetst, de aandelen noteerden op de beurs gewoon nog een prijs. Daar is de beurs ook voor: vraag en aanbod. Die prijs gaat Dijsselbloem uiteindelijk gewoon betalen.
Dit kabinet-Rutte is er en je zit in dat Torentje. Dan kun je tenminste je kikkers in de kruiwagen proberen te houden.
