Spring naar de content

Zullen we stoppen met machtige vrouwen ‘iron ladies’ noemen? Het is 2014

Vijfendertig jaar na het aantreden van Margaret Thatcher als premier van Groot-Brittannië heeft men nog steeds moeite met vrouwen in machtige posities. Want hoe kunnen zulke zorgzame, zachte wezens toch in staat zijn tot het bedrijven van keiharde politiek?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Lisa Bouyeure

Thatcher, de moeder aller ijzeren dames, kreeg haar bijnaam ‘The Iron Lady’ in 1976 in de Sovjetkrant Krasnaja Zvezda (Rode Ster) van journalist en legerkapitein Joeri Gavrilov. Twee weken later verwees ze in een speech spottend naar haar nieuw verworven titel: “I stand before you tonight in my Red Star chiffon evening gown, my face softly made up and my fair hair gently waved: the Iron Lady of the Western world!” Het werd een geuzennaam van de eerste en vooralsnog laatste vrouw op de premierszetel van Groot-Brittannië. Fair enough.

IJzeren Rita en Nikkelen Neelie
Inmiddels hebben we een paar decennia aan het idee van onverschrokken vrouwelijke machthebbers kunnen wennen. Toch is het niet zeldzaam dat een daadkrachtige politica ook nu nog een ‘koosnaam’ van koud, glimmend metaal krijgt. In navolging van Thatcher werden tientallen vrouwelijke hoogwaardigheidsbekleders ‘Iron Lady’ gedoopt: onder anderen (oud-)leiders van Malawi, de Filippijnen, Letland, Brazilië, Liberia, Argentinië, Zuid-Korea, Oekraïne en Israël gingen gebukt onder het ijzeren juk.

Dichter bij huis kennen we IJzeren Rita, Nikkelen Neelie dan wel Steely Neelie en Angela ‘The Iron Frau’ Merkel. Absoluut dieptepunt: Jetta Klijnsma, het ‘keiharde kruidenvrouwtje’. En ook vrouwelijke potentiële presidentskandidaten ontkomen er niet aan. Afgelopen zaterdag kopte de Volkskrant: “Hillary Clinton poseert als IJzeren Dame, maar is dat vol te houden?” bij een opiniestuk van Paul Brill. Want president én vrouw? Als de postmenopauze haar buitenlandbeleid maar niet in de weg staat.

De onbuigzame krachtpatsers van de wereldpolitiek
In tegenstelling tot de overvloed aan ijzeren, nikkelen en stalen vrouwen zijn ijzeren mannen de afgelopen zestig jaar nergens meer te bekennen. Goed, ik overdrijf wat. In de bossen bij Vught ligt recreatieplas De IJzeren Man, genoemd naar de stoombaggermolen die hem groef, en dan is er natuurlijk nog actieheld Iron Man, een vent die daadwerkelijk een pak van ijzer draagt. In het geval van mannelijke politici, hoe hard, meedogenloos en vastberaden ze ook zijn, wordt nooit meer in termen van metaalsoorten gesproken. Stel je voor: Loden Lodewijk, Tinnen Teeven, Metalen Markie. Of Bronzen Barack en Platina Poetin, de meedogenloze krachtpatsers van het wereldtoneel.

Laten we daarom ook machtige vrouwen niet langer aanduiden als ‘Iron Ladies’. Het beeld van de vrouw als een lieflijk, delicaat schepsel is hopeloos achterhaald, net als de drang om dat beeld te compenseren met overbodige bijvoeglijk naamwoorden. President of the United States of minister-president van Nederland? Vrouwelijke politici hebben, net als hun mannelijke equivalenten, gewoon een functietitel en een achternaam. En voor wie nog twijfelt: het zijn geen ijskoninginnen en er groeit geen haar op hun tanden. Ook al zijn ze kei-bikkel-hard.