Onderzoek wijst uit: tekst van papier onthoudt u beter dan van een e-reader
De e-reader en bijbehorende digitale boeken rukken op, een groeiend deel van de boekenverkoop wereldwijd is niet langer tastbaar. Goed voor de bomen, zeggen voorstanders, niet zo goed voor uw geheugen, aldus wetenschappers.
De digitale revolutie heeft veel veranderd in ons leven, van de manier waarop we winkelen en met elkaar communiceren tot hoe we onze bankzaken regelen. En ook onze leeservaring verandert nu we steeds meer informatie tot ons nemen vanaf een scherm. De voordelen zijn talloos, maar de ontwikkeling kent ook schaduwzijden. Recent schreven wij al over de achterstand in sociale vaardigheden die kinderen kunnen oplopen als ze veel naar digitale schermen turen, en nu blijkt de informatie die men via een scherm tot zich neemt ook nog eens minder goed te beklijven.
Onderzoek dat binnenkort wordt gepubliceerd wijst namelijk uit dat de informatie uit een papieren boek beter blijft hangen dan die uit zijn digitale evenknie. Een groep van vijftig personen die hetzelfde boek lazen, de helft op een e-reader en de ander helft op ouderwets papier, bleken verschillend te presteren toen ze achteraf vragen kregen over het gelezene. Beide groepen herinnerden zich de personages en de omgeving waarin het verhaal zich afspeelde ongeveer even goed, maar het verloop van het verhaal werd door de schermlezers beduidend slechter onthouden. Gevraagd naar een reconstructie van het verhaal bleek de digitale groep de volgorde van de gebeurtenissen veelvuldig door elkaar te halen, terwijl de papiergroep die veel beter wist te reproduceren.
Volgens de Noorse Anne Mangen, een van de onderzoekers, heeft de betere geheugenprestatie van de papierlezers te maken met het omslaan van de pagina’s in een echt boek. Terwijl de lezer vordert in het verhaal verplaatst hij de pagina’s geleidelijk van de rechter- naar de linkerhelft van het boek, en die tastbare progressie helpt het geheugen bij het onthouden van de verhaallijn.
Hoewel het onderzoek klein van opzet is, lijken de resultaten veelzeggend; een eerder onderzoek onder een groter aantal kinderen toonde namelijk ook al aan dat informatie uit een pdf-bestand op de computer slechter werd onthouden dan als diezelfde tekst werd geprint en bestudeerd. De ouders die hun kinderen dit jaar weghaalden van de zogenaamde Steve Jobs-scholen, waar kinderen vanaf iPads leren, zouden daarmee weleens een verstandige beslissing kunnen hebben genomen.
