Spring naar de content

De gevluchte Turkse journalist Dündar verpersoonlijkt onze slechte persvrijheid

Journalisten zijn ongelooflijk laaghartig tuig. Journalisten kunnen de boom in. Sterker: een hele omroep kan de boom in. Enkel de vraag of u meer of minder journalisten wil ontbreekt nog in zijn relaas. Afzender: Geert Wilders. Zaak: een interview van RTL met broer Paul. Geert zegt het RTL-debat in aanloop naar de meest recente verkiezingen vervolgens af.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Sebas Bouquet

Journalisten zijn leugenaars. Journalisten zijn roddelkonten. Journalisten zijn opruiers. Journalisten zijn vooringenomen. Journalisten zijn dwazen. Journalisten zijn landverraders. Journalisten zijn klote. Journalisten moeten met hun pik spelen. Geert is boos. Het Volk is boos. Journalistiek Nederland moet op de schop. Uw scribent van dienst incluis.

Verkeerde been

En dan spreekt er ook nog eens een Turkse journalist, een ‘landverrader’, in de Nederlandse Tweede Kamer. Can Dündar is gevlucht uit eigen land en overleefde een aanslag op zijn leven. Dündar wordt gezien als icoon van de onafhankelijke journalistiek in Turkije. U begrijpt inmiddels dat de opening van dit stuk u op het verkeerde been heeft gezet. Dit stuk is niet op om te ruien, dit stuk moet de andere kant van journalistiek (in) Nederland laten zien.

Er zijn journalisten die hun ambacht goed uitvoeren. Can Dündar wordt als een van hen bestempeld. Dündar hield woensdagavond de Vrijheidslezing van debatcentrum De Balie in Amsterdam. Eerder moest hij nog bedanken voor de eer. Dündar durfde niet te komen; hij zit ondergedoken in Berlijn. De Turkse justitie heeft Interpol gevraagd om een arrestatiebevel tegen hem uit te vaardigen. Tot op heden is het daarbij gebleven.

Dündar is in Turkije in ongenade gevallen, omdat hij tijdens zijn hoofdredacteurschap van de krant Cumhuriyet een stuk liet plaatsen over Turkse vrachtwagens die met wapens naar Syrië reden. Dündar heeft in de cel gezeten voor de publicatie, omdat de zaak een schop tegen het zere been van president Recep Tayyip Erdogan was. Dündars vrouw is nu, anderhalf jaar later, nog altijd in Turkije; zij mag het land niet uit.

Dreigend klimaat in Nederland

Tot zover de kwestie Dündar. De Turk is niet de enige journalist die het recent heeft moeten ontgelden. Anderen hebben hun werk met de dood moeten bekopen. De Maltese journaliste Daphne Caruana Galizia bijvoorbeeld. De vermaarde onderzoeksjournaliste die misstanden naar buiten bracht, moest het bekopen met een bomaanslag. Een Zweedse journaliste werd in stukjes gehakt in een Deense onderzeeër. Özcan Akyol kan geen documentaireserie maken of hij wordt al bedreigd en Parool-journalist Paul Vugts zit met zijn gehele gezin ondergedoken.

Er mag worden gesproken van een dreigend klimaat voor journalisten. Ook in Nederland. Uit onderzoek in opdracht van de Nederlandse Vereniging van Journalisten blijkt dat het klimaat waarin journalisten in Nederland werken, dreigend is geworden.

Een uitleg van journalistiek in 2017. “Journalisten ervaren in verschillende vormen bedreigingen en de intensiteit ervan is toegenomen. Zowel in Nederland als in het buitenland krijgen ze te maken met serieuze bedreigingen, ook van hogerhand (overheid en politiek) en soms zelfs georganiseerd. Een en ander heeft gevolgen voor hun mentaliteit en hun manier van werken: ze worden terughoudender en angstiger en mijden bepaalde plekken en onderwerpen. Voor sommigen wordt zelfcensuur een bron van bescherming”, aldus de conclusie van het rapport.

Ter relativering: het zou niet verwonderlijk zijn dat er druk wordt uitgeoefend op journalisten om bepaalde belangen te dienen of om onwelgevallige feiten buiten het nieuws te houden. Een logisch gevolg van het maatschappelijk krachtenveld. Niets nieuws. Wel is het zo dat het verruwende maatschappelijke klimaat, waarin tegenstellingen steeds harder worden aangezet, ertoe bijdraagt dat het bedreigen van journalisten gemeengoed lijkt te worden.

En hoe leugenachtig, opruiend, vooringenomen, dwaas of klote u dit stuk ook vindt; of u nu vindt dat journalisten met hun pik moeten spelen of landverraders zijn; staat u ook even stil bij het voor hen dreigende klimaat. Al is het maar voor Can Dündar, die al anderhalf jaar zijn vrouw niet heeft gezien, of voor Paul Vugts, die sinds 18 oktober ondergedoken zit. In Nederland.