Spring naar de content
bron: ANP/Robin van Lonkhuijsen

Het is druk voor de Nederlandse kust: en wel met Chinese oorlogsbodems

Volgens het ministerie van Defensie en de website marineschepen.nl kunnen de vier geavanceerde Luchtverdedigings- en commandofregatten (LCF’s) van de Nederlandse marine nauwelijks vechten. En dat terwijl het drukker wordt voor onze kust, en drukte komt uit het oosten.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Nina Mertens

De fregatten kampen met technische problemen en gedemotiveerd personeel, baseren de instanties op basis van gesprekken met marinepersoneel. Dat meldt het Algemeen DagbladHet nieuws komt op een pijnlijk moment voor onze marine.

Het ministerie van Defensie maakte onlangs bekend dat er in de Nederlandse kustwateren een forse toename is waargenomen van het aantal Russische en Chinese oorlogsschepen. Waren dat er in 2014 nog 19, in het afgelopen jaar waren dat er al 54.

In juli van dit jaar escorteerde Nederland een Chinese oorlogsvloot naar Rusland, die daar in de Baltische Zee samen met de Russische marine oefeningen in Europese wateren uitvoerde. Het betrof gezamenlijke operaties tegen onderzeeërs en luchtafweer bij Kaliningrad, de Russische marinebasis die niet ver van NAVO-partners Polen en Litouwen ligt. Eerder oefenden Chinese schepen al in de Middellandse Zee.

China
Een Chinese militair op het amfibisch transportschip van de Chinese marine in de haven van Rotterdam. Beeld:

500 fregatten

China werkt ondertussen hard aan het verder vergroten van zijn oorlogsvloot. Tegen 2030 wil het zo’n vijfhonderd fregatten gereed hebben, veel meer dan de Amerikaanse vloot die er slechts 350 telt. Ook andere onderdelen van de Chinese krijgsmacht worden voortdurend uitgebreid en gemoderniseerd.

In een totale strijdmacht van inmiddels meer dan zeven miljoen mensen tellen de gewapende troepen van de Volksrepubliek van China ruim twee miljoen actieve militairen (de grootste groep ter wereld), een klein miljoen reservisten en bijna vier miljoen paramilitairen in hun rangen.

Dat is echter niet alles. Alleen hoofden tellen is immers slechts een beperkte graadmeter voor militaire slagkracht. Daarom is het goed te weten wat het militaire budget van een land is. In het geval van China is het zo dat de militaire uitgaven al tien tot vijftien jaar meegroeien met de economie.

Defensie-uitgaven

Deze bedragen circa twee procent van het bruto binnenlandse product. Het totale Chinese defensiebudget bedraagt 38 procent van alle Aziatische militaire uitgaven, meldt het International Institute for Strategic Studies (IISS). Ter vergelijking: in 2010 was dit 28 procent.

Als China deze trend doortrekt, ‘dan heeft het binnen tien à vijftien jaar een groter defensiebudget dan de Verenigde Staten,’ verkondigde Jonathan Holslag, docent internationale politiek aan de VUB, onlangs aan de Belgische omroep VRT.

Volgens Holslag wapent China zich al jaren voor mogelijke territoriale en economische conflicten in de wereld. Holslag gaat er ook van uit dat de wapenwedloop tussen China, zijn Aziatische buurlanden en de Verenigde Staten ook onvermijdelijk uit zal lopen op gewapende conflicten.

Ook volgens voormalig-Tweede Kamerlid en veiligheidsdeskundige Theo van Doel gaat het Chinese militaire arsenaal de defensieve capaciteit ver te boven en wordt het land ook steeds innovatiever. In een interview met de Volkskrant noemt Van Doel China een bedreiging voor de westerse veiligheid vanwege zijn ‘toenemende politieke, economische en militaire macht.’

China
De vlag hangt uit op de Hr. Ms. Evertsen. Beeld:

Europees antwoord

Ondertussen zijn in Europa – sinds de start van de economische crisis in 2008 – de defensiebudgetten alleen maar verminderd. De afgelopen vijf jaar daalden de Europese militaire uitgaven met 8 procent, schrijft het IISS. De NAVO lijkt inmiddels te beseffen dat ze er sinds de Koude Oorlog niet zo slecht voor stond als nu.

Dat valt in ieder geval te lezen in het rapport ‘De toekomst van de NAVO en de veiligheid van Europa’ van de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV).

De AIV betoogt daarin dat het Westers bondgenootschap een richtinggevend strategisch concept ontbeert door een gebrek aan leiderschap vanuit de Verenigde Staten en door onderlinge meningsverschillen tussen de bondgenoten.

Ondertussen heeft de NAVO daarom besloten weer hoofdkwartieren te heropenen en oude commandostructuren opnieuw op te tuigen. Zo besloot het bondgenootschap te gaan werken aan de terugkeer van een Noord-Atlantisch Commando dat de zeeverbindingen tussen Noord-Amerika en Europa moet verdedigen tegen vijandelijke onderzeeërs.

Grootmacht

De vraag is evenwel of dat het juiste is om te doen en of China daadwerkelijk een militaire tegenstander gaat worden, of dat het vooral in economisch opzicht een tegenstander is. Volgens Van Doel is China de laatste twee decennia een economische grootmacht geworden, mede dankzij de Westerse steun aan de Chinese economie.

Om die rol ook in de toekomst te kunnen blijven vervullen is het Aziatische land in de afgelopen jaren ook overgegaan op het wereldwijd opkopen van schaarse grondstoffen, waarmee het de benodigde grondstoffen voor een economische en militaire expansie zeker heeft gesteld.

Van Doel wijst er op dat China op massale schaal olie en andere grondstoffen uit Afrika importeert, dat het de hand heeft weten te leggen op grote arealen landbouwgrond in Zuid-Amerika en bedrijven, havenfaciliteiten en meer in Europa opkoopt als ware het een potje monopoly aan het spelen. Geholpen door de vrijemarkteconomie van het Westen weet China zo de hand te leggen op de Westerse strategische infrastructuur, zo luidt de boodschap van Van Doel.

China
Beeld:

Nieuwe zijderoute

Daarnaast werkt China aan ‘de Nieuwe Zijderoute’, een plan om Europa, Azië en Afrika nader tot elkaar te brengen door bijvoorbeeld de aanleg van nieuwe wegen, vliegvelden en spoorverbindingen.

“Voor China is dat gunstig, want het helpt om het westen economisch te ontwikkelen en om overcapaciteit in te zetten buiten de eigen landsgrenzen,” zegt China-deskundige Garrie van Pinxteren van instituut Clingendael in de NRC.

Volgens Van Pinxteren zorgt deze ontwikkeling dat veel landen steeds afhankelijker worden van China, waarbij de samenwerking binnen de EU steeds meer onder druk komt te staan, vooral in Centraal-Europa.

“China wil met die landen één op één samenwerken, zonder bijvoorbeeld de Europese aanbestedingsregels of de belangen van de EU als geheel in overweging te nemen,”stelt Van Pinxteren. “Dat verleidt een deel van de EU-landen om zich steeds meer aan Chinese en steeds minder aan EU-normen te conformeren. Zij worden zo binnen de Chinese invloedssfeer getrokken en gaan zich steeds meer als vazalstaten van China gedragen.”

De eerst stappen die China op dit terrein op dit moment zet, worden op zee gezet.

Onderwerpen