Spring naar de content
bron: ANP/Lex van Lieshout

Geniale zet Rutte: ‘mattie’ Halbe (Zijlstra) naar de Wereldbank

Het kabinet wil Halbe Zijlstra voordragen als de nieuwe Nederlandse bewindvoerder bij de Wereldbank. Schande, want vriendjespolitiek, sputtert de oppositie – FvD-voorman Thierry (“Partijkartel”) Baudet voorop. Toch maakt de gevallen minister van Buitenlandse Zaken een kans.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Jan Smit
Halbe Zijlstra
Beeld:

Mark Rutte in een innige omhelzing met Halbe Zijlstra. Wie herinnert zich niet dit legendarische beeld van de minister-president en de voormalige minister van Buitenlandse Zaken vlak nadat deze februari dit jaar aftrad omdat hij had gelogen over zijn aanwezigheid bij een bijeenkomst met de Russische premier Vladimir Poetin in diens datsja in 2006?

De foto illustreert wat in politiek Den Haag een publiek geheim is: Rutte en Zijlstra zijn ‘matties’. Ze hebben samen alle politieke orkanen – Catshuiscrisis en de Teevendeal I, II en III – doorstaan. Rutte is Zijlstra daar zeer dankbaar voor. In ruil voor zijn loyaliteit wil de premier de gevallen bewindsman nu voordragen als de Nederlandse bewindsvoerder bij de Wereldbank, maakte het AD dinsdag bekend.

Opheldering

Het nieuws was nog maar koud wereldkundig of de kritiek barstte los. “Binnen het partijkartel gaat loyaliteit boven kwaliteit,” twitterde Thierry Baudet . D66-leider Alexander Pechtold eiste van Rutte opheldering en uitleg waarom Zijlstra in zijn ogen de juiste kandidaat is voor deze post.

Zijlstra parachuteren bij de Wereldbank heeft toch zoiets van: What shall we do with the drunken sailor?

Terechte vragen. Op het oog lijkt Zijlstra niet de meest voor de hand liggende kandidaat. De laatste Nederlandse bewindvoerders – Eveline Herfkens, Ad Melkert, Herman Wijffels, Ruud Treffers, Frank Heemskerk – : allemaal hadden ze tenminste ervaring in of de financiële wereld, of op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, de belangrijkste werkterreinen van de bank. Voor Zijlstra zijn beide disciplines terra incognita. Vandaar dat minister van Financien Wobke Hoekstra volgens het AD twijfelt over zijn geschiktheid.

Bovendien, aangeschoten wild als Zijlstra parachuteren bij de Wereldbank heeft toch zoiets van: What shall we do with the drunken sailor? Zijlstra heeft en plein public keihard gelogen: hoe geloofwaardig is hij nog? Wat betekent dit voor Nederland als we de internationale gemeenschap opzadelen met onze nationale risees?

De tekst loopt hieronder door.

Halbe Zijlstra
Beeld:

Goede beurt

En toch is het vanuit Mark Rutte gezien een geniale zet. Rutte bezorgt niet alleen zijn vriend een goedbetaalde baan – de Nederlandse bewindvoerder toucheert een kleine 250.000 euro per jaar, nog meer dan een minister -, met Zijlstra maakt hij ook een goede beurt bij de Verenigde Staten, veruit de invloedrijkste speler bij de Wereldbank.

De VS willen de komende drie jaar een half miljard dollar bezuinigen op hun bijdrage aan de bank. Dan is Zijlstra hun man. Ook Zijlstra en zijn partij hadden en hebben het niet op ontwikkelingshulp. In het VVD-verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van vorig jaar pleitte de partij voor drie miljard euro minder ontwikkelingshulp per jaar – 1,4 miljard euro versus 4,4 miljard euro.

Zijlstra over ontwikkelingshulp: ‘Het afkopen van schuldgevoel lijkt daarbij voorop te staan, in plaats van het investeren in strategische relaties.’

Ontwikkelingshulp moest in dienst staan van nationale en Europese belangen, vond Zijlstra als fractievoorzitter van de VVD. ‘Het geld wordt nog te vaak diffuus en in te veel verschillende landen uitgegeven, waar geen directe dreiging voor Nederland vanuit gaat. Het afkopen van schuldgevoel lijkt daarbij voorop te staan, in plaats van het investeren in strategische relaties,’ bepleitte Zijlstra in 2015 in Liberaal Réveil, het bezinningsblad van de VVD.

Dat is koren op de molen van de VS. President Trump moet weinig hebben van multilaterale organisaties als de Wereldbank. Waar zijn voorganger Obama ‘s werelds grootste instituut voor ontwikkelingssamenwerking hoog had zitten, lijkt Trump terug te vallen op de neoconservatieve koers onder George Bush en diens voorgangers, beter bekend als de Washington-consensus: beleid waarbij ontwikkelingshulp werd gekoppeld aan de zegeningen van de vrije markt: handelsliberalisatie, lage importtarieven en liberalisatie van buitenlandse investeringen– lees: eigenbelang. De Wereldbank als verlengstuk van het Amerikaanse buitenlandbeleid: America first!

Halbe Zijlstra
Beeld:

Gestrekt been

Bewindvoerders als Herfkens, Melkert, Wijffels en Heemskerk hebben de Amerikanen daarin nooit gesteund. Wijffels ging er in 2007 zelfs met gestrekt been in toen onder de landen die eigenaar zijn van de bank groot tumult ontstond over de desastreuze koers van toenmalige Wereldbankpresident Paul Wolfowitz. Deze Amerikaanse havik zweerde niet alleen bij de neoliberale koers, hij voerde ook een waar schrikbewind binnen de bank en regelde een riante vertrekregeling voor een medewerkster waarmee hij een relatie bleek te hebben.
Geen van de bestuurders van de bank durfde Wolfowitz aan te pakken, uit angst voor represailles van de Amerikanen. Uiteindelijk pakte Wijffels de handdoek op. Wolfowitz stapte vervolgens min of meer gedwongen op.

Rutte slaat twee vliegen in een klap: zijn protegé maakt een zachte landing en Nederland haalt een wit voetje bij Trump.

Door Zijlstra in Washington te parachuteren, slaat Rutte twee vliegen in een klap: Zijlstra, zijn protegé, maakt, als dank voor zijn loyaliteit, een zachte landing in de periferie en Nederland haalt een wit voetje bij Trump.

Die ‘alternatieve feiten’ van Zijlstra over dat bezoek aan die datsja: de Amerikaanse president, liefhebber van het genre, zelf elke vijf minuten goed voor een onwaarheid, zal het hoogstwaarschijnlijk een zorg zijn.