Cartoonist: ‘Wilders moet zich verantwoorden’
De tekenwedstrijd van Geert Wilders waarin de profeet Mohammed centraal moest staan, gaat niet door. Cartoonisten zagen er weinig heil in, maar vinden het zorgwekkend dat de vrijheid van meningsuiting in het geding is. “De cartoonist dreigde namelijk gebruikt te worden als politieke speelbal.”
“Nee”, antwoordt Tjeerd Royaards, hoofdredacteur van CartoonMovement waarbij 500 Nederlandse en internationale cartoonisten zijn aangesloten, stellig op de vraag of hij deel had genomen aan de tekenwedstrijd van Wilders. “Cartoons mogen niet misbruikt worden om de agenda van een politieke organisatie te ondersteunen. Cartoonisten moeten vanuit een extern perspectief kritisch naar de politiek kijken en niet andersom. Ik had dus niet mee gedaan aan de tekenwedstrijd en die mening werd gedeeld door veel van mijn collega’s. Toch voel ik het wel als een inbreuk op de vrijheid van meningsuiting dat een dergelijk initiatief, smakeloos als het is, onder dreiging van geweld niet door kan gaan.”
De tekenwedstrijd van Geert Wilders leidde aanvankelijk tot weinig ophef en genereerde nauwelijks media-aandacht. Dat veranderde volledig toen in Pakistan massaprotesten uitbraken en Geert Wilders een doodsbedreiging ontving waarna een man gearresteerd werd. Vanwege de vele dreigementen besloot Wilders afgelopen donderdag de tekenwedstrijd af te blazen.
Wilders was niet de enige die doodsbedreigingen kreeg naar aanleiding van de tekenwedstrijd. Royaards: “Ons bedrijf heeft bedreigingen uit Pakistan ontvangen omdat men daar schijnbaar dacht dat we op een of andere manier verbonden waren met de tekenwedstrijd. Sinds vorige week kregen we dagelijks doods- en geweldsbedreigingen binnen op onze Facebookpagina. Hierdoor werden wij gedwongen een verklaring af te leggen.”
Cartoonist Ruben L. Oppenheimer, bekend van de Erdoğan-cartoon waarin de Turkse president seks heeft met het vogeltje van Twitter en daarvoor door een Turkse rechtbank werd veroordeeld, vond het initiatief van Wilders een provocatie. Tegelijkertijd vindt hij niet dat de tekenwedstrijd daarom verboden of afgeblazen had hoeven worden. “Is de Mohammed Cartoonwedstrijd van Geert Wilders een provocatie? Natuurlijk is het dat. Moet deze daarom worden verboden? Natuurlijk niet. Geert Wilders heeft zoals ieder Kamerlid het volste recht om zijn ideeën over de islam, Sinterklaas, het weer, de opstelling van PSV en elk ander onderwerp binnen en buiten het parlement te ventileren. Zelfs via cartoons.”
‘Cartoonwedstrijden zijn sowieso infantiel’
Desalniettemin had Oppenheimer, wiens cartoons onder andere in het AD en NRC verschijnen, geen voornemens deel te nemen aan de wedstrijd. “Ik zal als professioneel cartoonist niet aan een door een politicus georganiseerde wedstrijd deelnemen, aangezien me dat een verstrengeling van belangen lijkt die mijn geloofwaardigheid niet ten goede zou komen. Ik vind cartoonwedstrijden sowieso infantiel”, liet hij eerder weten. Naar aanleiding van de tekenwedstrijd maakte Oppenheimer onderstaande cartoon.
Royaards sluit zich bij de woorden van Oppenheimer aan. “Hoe smakeloos de actie van Wilders ook is, het valt onder de vrijheid van meningsuiting en het was bijvoorbeeld een te heftige stap geweest om het te verbieden. Maar dat gezegd hebbende vond ik dat cartoonisten hier niet aan deel hadden moeten nemen. De cartoonist dreigde namelijk gebruikt te worden als politieke speelbal.”
Cartoonisten kunnen zich niet aan het idee onttrekken dat de vrijheid van meningsuiting door Geert Wilders misbruikt wordt om media-aandacht te generen. “Ik vond het een zinloze provocatie. Wilders heeft media-aandacht nodig nu de concurrentie van Baudet toeneemt’, laat cartoonist Bas van der Schot (de Volkskrant) weten. Verder vindt van der Schot het een “goede zaak” dat de tekenwedstrijd niet doorgaat en hoopt hij dat “Wilders verantwoording aflegt in het openbaar en zijn strijd voor de vrijheid van meningsuiting en tegen de islam verdedigt in publiek debat. Met aandacht voor de tegenstelling koranverbod – absolute vrijheid van meningsuiting.” Ook Royaards is kritisch, “Wilders is er niet op uit een discussie over de vrijheid van meningsuiting te voeren, hij is erop uit om een specifieke groep te beledigen. Het was mooier geweest als het hele initiatief geruisloos aan ons voorbij was getrokken.”
Hoewel de tekenwedstrijd pas in november plaats zou hebben gevonden, heeft Wilders zijn doel al bereikt.
