Spring naar de content
bron: ANP

De kracht van de Groenen: Nostalgie en Innovatie

Angstaanjagende berichten over klimaatverandering slaan ons tegenwoordig om de oren. Naast de waarschuwingen voor daadwerkelijke overstromingen in ons lage land, lijkt er ook een zogeheten ‘Groene tsunami’ over Europa heen te spoelen. Groen gekleurde politieke partijen wisten afgelopen weekend flinke overwinningen te behalen in Duitsland, België en Luxemburg. De Groenen staan bekend om hun wens naar een ecologisch duurzame samenleving en sociale gelijkheid.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Evi Timp

“De Groenen zijn het schone-handen antwoord op het populisme”, aldus politiek commentator en public intellectual René Cuperus. Wij spraken hem over de grote Groene golf. “Het nationaal-populisme is natuurlijk overal een grote kracht: in België, Duitsland en ook bij ons. Er zijn heel veel mensen die zich daartegen willen verzetten. Zie die enorme anti-populisme-demonstratie vorige week in Berlijn. De Groenen bieden hun een antwoord: ze zijn het omgekeerde spiegelbeeld van de nationaal-populisten.” Pro-Europees, pro-migratie en zoals het in Duitsland heet: ‘pro-weltoffentheit‘ (voor de open wereld). Dat is de klank van de Groenen. Volgens Cuperus zijn het twee tegenover elkaar staande werelden, Groenen versus populisten: jong versus oud, progressief versus traditioneel en ook een beetje vrouw versus man.

 

Ecologische duurzaamheid

 Die tegenstem als antwoord op het populisme is één van de oorzaken van de Groene golf. De tweede reden is het instorten van de sociaaldemocratie. De Groenen bieden in veel landen een vluchtheuvel, een vervanging, voor de wegvallende sociaaldemocratie. Cuperus kaart nog een derde belangrijke reden aan: “Het momentum van het grote vraagstuk rondom het klimaat. En zo’n hete zomer, dat helpt ook. Veel mensen dachten hoezo klimaatopwarming. Totdat ze zelf een hele zomer lang in 40 graden hebben lopen zweten.”

Veel mensen dachten hoezo klimaatopwarming. Totdat ze zelf een hele zomer lang in 40 graden hebben lopen zweten.

 

De Groene toekomst

De Groene Golf was lange tijd, net als het populisme, vooral een harde proteststem tegen de gevestigde politiek. Het is een duidelijk signaal naar de politiek: zet de ecologie hoger op de agenda, neem de klimaatverandering serieus en ga over tot een energietransitie. “De echte reality test voor Groene politiek kan pas plaatsvinden als ze gaan regeren. Als ze een paar keer hebben geregeerd, en dat hebben overleefd, dan kunnen we pas zeggen of die Groene golf een blijvertje is en in staat is om ideeën om te zetten in beleid met draagvlak onder de bevolking”, aldus Cuperus.

De kans dat ze de toekomst hebben is er volgens hem wel. “De kracht van de Groenen is dat ze zowel van links als van rechts kiezers binnen kunnen halen. Conservatief en progressief. Ze zijn toekomstgericht met hun innovatieve milieuthema met allerlei futuristische plannen. Energietransitie is big business! Tegelijkertijd is er een nostalgische kant: terug naar de natuur, terug naar de CO2-vrije wereld. Dat is de kracht van de hedendaagse Groenen: een heimwee naar vroeger en een enorme drive naar de moderne tijd.”

Meevaren op de Groene golf

Het succes van de Groene partijen is volgens Cuperus ook te danken aan hun schone record. “Het zijn partijen die vrijwel nooit geregeerd hebben. Het zijn dus hele schone en prettige partijen. Kijk maar naar GroenLinks in Nederland. Een hele sympathieke partij, omdat ze hun handen nooit vuil hebben gemaakt. Dus waarom zou je eigenlijk tegen ze zijn?” GroenLinks wacht volgens Cuperus het meest ideale moment af om in de coalitie te gaan en dat punt is voor hen blijkbaar nog niet bereikt. “Ooit is dat natuurlijk voorbij. De werkelijkheid van het regeren betekent dat je conflicten zal krijgen met de eigen achterban en eigen idealen. Dat wil de partij zo lang mogelijk uitstellen.”

Het zou kunnen dat GroenLinks een belangrijk moment gemist heeft, door niet in het zogenaamd ‘groenste kabinet’ van Nederland te zijn gaan zitten. Cuperus: “Ik heb niet het gevoel dat het milieu momentum van Jesse Klaver vandaan komt. Het is meer een hele sterke internationale trend, in het bedrijfsleven en onder jongeren. Zo’n milieu-rechtzaak die wordt gewonnen door Urgenda (een duurzaamheidsorganistaie) is veel belangrijker.”

‘Het valt mij ook altijd op dat veel GroenLinksers helemaal geen echte milieumensen zijn’

“Het valt mij ook altijd op dat veel GroenLinksers helemaal geen echte milieumensen zijn, zoals bijvoorbeeld Diederik Samsom dat in al zijn haarvaten wel is. En het heel goed kan uitleggen.” Cuperus noemt GroenLinks een virtuele regeringspartij. Door het gebrek aan regeerervaring zijn ze nog te weinig getest en beproefd en is er onduidelijkheid over de radicaliteit van hun beleid. De partij moet zich volgens hem hard inzetten om het energiethema op een vertrouwenwekkende manier uit te werken en uit te leggen. “Om mensen mee te krijgen in hun verhaal over energie en klimaat zouden ze net iets breder moeten zijn dan de smalle ‘bakfietsmoederpartij’ die zij nu is.”