Als lid van het Europees Parlement heeft CDA’er Toine Manders volgens de regels van dat parlement recht op een maximum maandbedrag voor persoonlijke medewerkers van €25.620. Een kwart van dit budget moet worden gebruikt voor zogenoemde ‘geaccrediteerde medewerkers’, die zijn gevestigd in Brussel of Straatsburg. 

Elmar Eckstein, schoonzoon van de CDA-politicus, is volgens de officiële website van het Europees Parlement werkzaam als ‘plaatselijke medewerker’ of local assistent, hetgeen betekent dat hij in Nederland gevestigd is en officieel vanuit ons land voor de CDA-politicus werkzaamheden verricht.  

Sinds 2009 (met een overgangsperiode tot 2014) mogen leden van het Europees Parlement echter géén naaste familieleden meer in dienst nemen. Op de website van het Europees Parlement staat geschreven: “De leden mogen geen nauwe verwanten als medewerker in dienst nemen. Parlementaire medewerkers moeten afzien van externe activiteiten die tot een belangenconflict kunnen leiden.”

De leden mogen geen nauwe verwanten als medewerker in dienst nemen

Website: Europees Parlement

Een regel die in 2017 door Europarlementariërs van het extreem rechtse Front National werd omzeild door elkáárs familieleden in dienst te nemen, hetgeen tot de nodige ophef leidde in de internationale media.

Een woordvoerster van het Europees Parlement verwijst in het geval van Manders naar de specifieke regels die van toepassing zijn: “Het reglement stelt in artikel 43 dat Europarlementariërs kosten niet kunnen terug vorderen als deze gemaakt zijn voor de financiering van indienstneming, of het gebruik maken van diensten, van: echtgenoten of vaste partners van de leden, of hun ouders, kinderen, broers of zussen, of in het algemeen voor overeenkomsten die tot een belangenconflict kunnen leiden.”

In een reactie laat Toine Manders via zijn woordvoerster in eerste instantie weten dat het weliswaar niet is toegestaan om kinderen aan te nemen als medewerker, maar dat het in dit geval gaat om zijn schoonzoon en dat dit dus wél mag.

Volgens de woordvoerster van de CDA-delegatie in Brussel is er bovendien géén sprake van een overeenkomst die tot een ‘belangenconflict’ kan leiden, zoals in de reglementen wordt beschreven: “Er zijn geen materiële raakvlakken tussen de werkzaamheden voor de heer Manders en de nevenactiviteiten van de heer Eckstein. Zijn nevenactiviteiten zijn doorgegeven bij het EP, conform de daarvoor geldende regels.”

De woordvoerster gaat niet in op het feit dat Eckstein en de dochter van Toine Manders een duurzame huishouding voeren en derhalve gedeelde financiële belangen hebben die vrijwel automatisch tot een belangenconflict – zoals bedoeld in de regeling – kunnen leiden.

Manders erkent dat hij zijn directe CDA-collega’s en ook delegatieleider Esther de Lange niet heeft geïnformeerd over het feit dat Eckstein zijn schoonzoon is. Manders Brusselse CDA-collega’s verkeerden als gevolg hiervan in de veronderstelling dat de relatie tussen het parlementslid Manders en Eckstein puur zakelijk van aard is.

Manders erkent dat hij zijn directe CDA-collega’s niet heeft geinformeerd over het feit dat Eckstein zijn schoonzoon is

Een ingewijde wijst er bovendien op dat niet duidelijk is wélke werkzaamheden schoonzoon Elmar Eckstein (partner van Frederique Manders) voor de CDA-Europarlementariër verricht. Volgens de actuele LinkedIn-pagina van Eckstein is hij CEO van thuiseten.nl, een bedrijf dat de concurrentie aan wil gaan met de populaire bestelsite thuisbezorgd.nl. 

Eckstein blijkt tevens ingeschreven als bestuurder van een financiële holding bij de Kamer van Koophandel. Van werkzaamheden voor de Europese delegatie van het CDA maakt het LinkedIn-profiel van Eckstein geen melding.

Ook een speurtocht via Google levert geen combinaties op tussen Eckstein en het CDA, anders dan zijn vermelding als plaatselijke medewerker van schoonvader Toine Manders op diens officiële Europarlement-pagina.

Volgens de woordvoerster van de CDA-delegatie in Brussel is de CEO van thuiseten.nl een specialist op het gebied van de interne markt: “Hij heeft een jaarcontract van 14 uur per week en verricht werkzaamheden in het kader van het lidmaatschap van de heer Manders van de parlementaire commissie Interne Markt. De expertise en ervaring van de heer Eckstein zijn van toegevoegde waarde voor de technische aard van veel dossiers binnen deze Commissie.”

Manders was eerder lid van het Europees parlement voor de VVD en 50Plus. Naar aanleiding van de ruzies binnen de ouderenpartij maakte hij op 2 juni 2020 de overstap naar het CDA en sindsdien maakt hij deel uit van de CDA-delegatie in Europa onder leiding van Esther de Lange.

Nadat HP/De Tijd aan delegatieleider De Lange vraagt of zij het eens is met de gang van zaken komt Manders met een nieuwe verklaring, waarin hij aankondigt de betaalde samenwerking met zijn schoonzoon stop te zetten: “Ik heb naar eer en geweten gehandeld. Dit is vooraf met de administratieve dienst van het Europees Parlement besproken en het contract is goedgekeurd. Maar om alle schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, zal het contract niet worden voortgezet.”

Om alle schijn van belangenverstrengeling te voorkomen, zal het contract niet worden voortgezet

Toine Manders

Esther de Lange spreekt in een schriftelijke reactie op dit artikel van een ‘onverstandige constructie’ en concludeert: “Ik heb inmiddels begrepen dat het contract niet wordt voortgezet.”

Het landelijk partijbestuur van het CDA laat weten een eigen onderzoek in te stellen. In een persoonlijke reactie op de bevindingen van HP/De Tijd laat CDA-partijvoorzitter Marnix van Rij weten: “Als interim-partijvoorzitter onderzoek ik deze kwestie. Ik neem dit zeer serieus.”

Hoe ‘serieus’ blijkt wanneer Van Rij niet veel later een aanvullende schriftelijke reactie stuurt waarin hij spreekt van ‘belangenverstrengeling’. De voorzitter van het CDA: “Het is goed dat deze constructie niet wordt voortgezet. Iedere vorm van belangenverstrengeling moet vermeden worden.”

Het is goed dat deze constructie niet wordt voortgezet. Iedere vorm van belangenverstrengeling moet vermeden worden

Marnix van Rij, voorzitter CDA

Niet duidelijk is wat de gevolgen voor Toine Manders zijn. Nu ook het partijbestuur van mening is dat er inderdaad sprake is van belangenverstrengeling, lijken de regels voor te schrijven dat Eckstein niet uit het EP budget betaald had mogen worden. Vraag is dan ook of het honorarium van de schoonzoon alsnog door Manders aan het Europees parlement moet worden terugbetaald.

Ook is niet duidelijk of een volksvertegenwoordiger die zich volgens het eigen partijbestuur schuldig heeft gemaakt aan ‘belangenverstrengeling’ kan blijven functioneren binnen het CDA.

De partijwoordvoerder wilde voorafgaand aan onze publicatie deze vragen niet beantwoorden.