Geachte minister-president, lieve Mark,

Zoals vele kiezers las ik met belangstelling een uitgebreid gespreksverslag dat het AD maandagochtend met u publiceerde. Of zoals u het zelf noemde in een wervend twitterbericht: ‘mijn interview’. Wat vooral opviel was de positieve toon die u – niet geheel toevallig enkele weken voor de gemeenteraadsverkiezingen – bezigt wanneer u spreekt over de staat van ons land.

Een vreselijk ‘gaaf’ en ‘lief’ land noemt u Nederland. 

Terwijl de spanning in Oekraïne die dag hoog opliep en de dreiging van oorlog op het Europese continent tastbaar werd, besloot ook uw partij de geplande gaaf & lief-campagne vol in de etalage te zetten.

Op twitter lazen we via het officiële VVD-account hoe ‘gaaf’ het hier is en uw fractieleidster in de Tweede Kamer, Sophie Hermans, plaatste een tweet met een afbeelding van uw gave interview, met daarbij als introductie: ‘Wat Mark zegt…”

Een vrij letterlijke bevestiging dat zij als uw controleur in de Kamer nog steeds graag opereert onder uw vlag en dat van dualisme, dat ons tijdens de moeizame totstandkoming van uw vierde kabinet is beloofd, vooralsnog niet veel terecht komt. 

Diezelfde dag deed u eveneens een oproep ‘s avonds te kijken naar het programma Jinek. En inderdaad: daar zat u dan in het goede gezelschap van beroepsgrappenmakers Peter Pannenkoek, Jan Jaap van der Wal en aangever Harms Edens, die net als u hun programma kwamen promoten op de landelijke televisie.

Een ideale en bewust gekozen context voor uw gaaf & lief-verhaal, waarmee u ons wilt overhalen weer op de VVD te stemmen, nu uw partij het in de peilingen minder goed doet dan voorheen. En u doet wat u altijd doet voor verkiezingen: opgewekt het tij keren. Vele kiezers bleken er in het verleden gevoelig voor.

Terwijl de wereld z’n adem inhield, maakte u als leider van het land grappen over uw nieuwe mobieltje, een ‘zogenoemde iPhone’, sprak u gespeeld onnozel met als doel te kiezer voor u in te nemen

Het was de Russische president Poetin die een streep zette door uw walk over bij Jinek, toen hij aankondigde de afvallige republieken Donetsk en Loehansk te erkennen als autonome staten. De Russische invasie van Oekraïne was begonnen. 

En dus, terwijl de wereld z’n adem inhield, maakte u als leider van het land grappen over uw nieuwe mobieltje, een ‘zogenoemde iPhone’, sprak u gespeeld onnozel met als doel te kiezer voor u in te nemen. Geheel volgens het door uw campagneteam bedachte plan.

Maar omdat burgers niet gek zijn en meer van hun premier verwachten, sloeg uw verhaal over hoe gaaf en lief Nederland wel niet is, volkomen dood. Het leidde tot een stortvloed aan kritiek op sociale media, uitgerekend de plek, die u zelf had uitgekozen om het beeld van een gaaf land nieuw leven in te blazen.

De actuele ontwikkeling, waar u volkomen aan voorbij leek te gaan en uw kenmerkende ‘geginnegap’ (dixit Frans Weisglas) aan de talkshowtafel, leidde zelfs tot een openlijke twitter-reprimande van uw prominente partijgenoot, die zich leek af te vragen wat u daar überhaupt deed nu de geopolitieke escalatie om uw minister-presidentelijke aandacht schreeuwde. 

Het moeten uw campagne-adviseurs zijn geweest – van wie we weten dat ze nauwgezet volgen wat het sentiment is op de ‘socials’ – die een list verzonnen om u daar weg te krijgen. En aldus liet u halverwege weten dat u echt naar Den Haag moest om de situation room der lage landen te betreden en u te laten bij praten over de ‘geopolitieke ontwikkelingen’. 

Uw campagneplannetje om die dag verpletterend toe te slaan met uw politieke mantra dat Nederland zo gaaf is – niet onbelangrijk: dankzij inmiddels vier kabinetten Rutte – ontplofte in uw gezicht.

U oogt als een man die niet goed (meer) aanvoelt wat er écht leeft en wat er écht van u wordt verwacht als leider en staatsman in de polder. Want los van uw slechte timing die avond bij Jinek, is ook de inhoud van uw boodschap sleets en nietszeggend.

Natuurlijk: er is een relatief kleine groep mensen die Nederland met u als een gaaf land ervaart. Een land waar je als hoogopgeleide burger van middelbare leeftijd aardig kunt verdienen, zeker wanneer je nog een huis hebt gekocht vóór de stijging van de woningprijzen dit voor de meeste mensen onmogelijk maakte – en jij als gevolg van diezelfde ontwikkeling nu op papier miljonair bent. 

Over de onbetaalbare energierekeningen maken de nieuwe miljonairs zich nog niet al teveel zorgen en de afwikkeling van het Toeslagenschandaal is voor deze groep iets dan hen niet bezig houdt.

U oogt als een man die niet goed (meer) aanvoelt wat er écht leeft en wat er écht van u wordt verwacht als leider en staatsman in de polder

Uitvoeringsproblemen bij de belastingdienst vormen voor de Rutte-miljonairs die in uw gave land wonen eerder een kans dan een bedreiging, wanneer zij zichzelf de vraag stellen of zij het rendement op hun tweede huis in Frankrijk nu wél of niet zullen opgeven aan de Nederlandse fiscus. De pakkans lijkt gering.

Het is deze groep die u het mandaat gaf waarop u zich veelvuldig beroept, wanneer u wordt gevraagd waarom het goed voor het land is dat u voor een vierde keer het Torentje mag bewonen. Het gaat om zo’n 23% van het electoraat dat u het vertrouwen gaf en op die minderheid is uw recordjacht naar de titel langstzittende premier grotendeels gebaseerd.

En dat was nog vóór u in het parlement loog over de functie elders van Pieter Omtzigt.

De mensen die het minder gaaf vinden, stemden niet op u, maar deels op nieuwe partijen, die beloven wel oog te hebben voor hun problemen. Van links tot extreemrechts. De versplintering die daarvan een belangrijk gevolg is, lijkt uw redding. Want een alternatief is er vooralsnog niet voor uw tanend leiderschap.

‘Gaaf’ is de metafoor geworden voor een land waar gewone, hardwerkende burgers, tot aan de bovenkant van de middenklasse – dus inmiddels bijna iedereen – niet meer in staat zijn te dromen van de ‘triviale’ dingen als een huis met een tuin, een betaalbare energierekening en een betrouwbare en voorspelbare overheid, die in staat is om schade die burgers leiden als gevolg van buitensporig kabinetsbeleid zowel in Groningen als bij de belastingdienst binnen een jaar ruimhartig te vergoeden, zodat de slachtoffers eindelijk verder kunnen met hun leven.

Dat laatste zou pas gaaf zijn.