Ik kan eigenlijk niet meer boos zijn op Mark Rutte. Net zo goed als ik me niet meer kan opwinden over Johan Derksen. Sommige zaken verander je niet.

Goed, de minister-president hield zich niet aan de wet (iedere Nederlander dient op de hoogte zijn van de regels, dat is dé regel) maar van iemand die op cruciale momenten in de verhouding tussen regering en parlement geen ‘actieve herinneringen’ meer heeft, Omtzigt een ‘functie elders’ toebedacht en zelfs dát enkele dagen later niet meer wist – en nu dus een Nokia blijkt te hebben om ook ‘selectief’ te kunnen archiveren – kun je weinig rechtstatelijkheid en politieke hygiëne meer verwachten. 

Zeker nu dezelfde Rutte ook nog eens politiek eindverantwoordelijk is voor ‘ongekend onrecht’ dat burgers is aangedaan, ‘afpakjesdagen’ die door zijn belastingdienst werden georganiseerd (inclusief 1115 kinderen) en dat allemaal omdat de gedupeerde burgers niet aan de bureaucratische vereisten van de overheid voldeden. Het kabinetsbeleid van Rutte heeft mensen ‘geruïneerd’ zei men er zelf over.

Rutte is you see what you get. En we krijgen dus wat we al die tijd hebben kunnen zien.

Rutte is you see what you get. En we krijgen dus wat we al die tijd hebben kunnen zien

Met dank aan een extreem versplinterd politiek landschap dat mede door Ruttes ‘lenige’ persoonlijkheid tot stand kwam (hij regeerde met gedoogsteun van de PVV, maar ook met de PvdA, een allemansvriend dus).

En dankzij de steun van ongeveer 23% van de kiezers natuurlijk, die goed gedijen onder het beleid van de VVD.  Waarop Rutte vervolgens zijn mandaat als ambitieuze ‘langstzittende’ premier maar al te graag baseert, vergetend dat driekwart van het electoraat niet op hem stemde. Maar dat is het systeem en kun je Rutte niet kwalijk nemen. 

Nee, ik ben nu vooral niet geamuseerd over al die ‘controlerende’ Kamerleden die hun grondwettelijke taak veronachtzamen en daarmee Ruttes falen mogelijk (blijven) maken.

Die van Ruttes eigen VVD-fractie bijvoorbeeld, die bestaat uit functionarissen en tassendragers, opgeleid door Rutte zelf, zonder al teveel zelfstandig denkvermogen en autonome persoonlijkheid. De laatste zelfdenker in de VVD-fractie was toch de inmiddels vertrokken Klaas Dijkhoff.

De laatste zelfdenker in de VVD-fractie was toch de inmiddels vertrokken Klaas Dijkhoff

Er is dus in eigen kring geen corrigerend mechanisme dat Rutte nog terecht kan wijzen wanneer hij de wet aan zijn liberale laarzen lapt (heeft hij überhaupt een ideologie of is het louter pragmatisme?), zoals overduidelijk het geval is in het meest recente schandaal dat dankzij de Volkskrant het licht zag en dat de geschiedenis in zal gaan als #Nokiagate.

Rutte blijkt een archaïsche telefoon van het bekende Finse merk te hebben en zich daarom niet aan de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) te hebben gehouden en ook de archiefwet te hebben genegeerd, waarin is vastgelegd dat overheidscommunicatie in het kader van democratische verantwoording dient te worden bewaard. 

Maar we kunnen hem zijn karakterzwaktes niet meer kwalijk nemen. Dan blijven we aan de gang. Het draait nu in feite allemaal om het parlement, dat het gechicaneer en gemarchandeer met de regels door de premier toestaat onder het mom van landsbelang (het land moet immers worden geregeerd en dat kan kennelijk alleen met Rutte). 

Van D66 onder leiding van Sigrid Kaag, die ons een Haagse lente beloofde toen zij Rutte toe sprak met de woorden ‘hier scheiden onze wegen’, maar dat inmiddels elf zetels verlies noteert in de laatste peiling en dus niet op verkiezingen zit te wachten, die onvermijdelijk zijn na het wegsturen van de VVD-premier.

Ook al is dat volledig gerechtvaardigd in het belang van de rechtstaat, die de partij van H.A.F.M.O. van Mierlo traditioneel zo belangrijk vindt. Nee, het huidige D66 kiest voor pragmatisme juist als er grote principes op het spel staan. Daar heb je dus weinig aan wanneer de wet met voeten wordt getreden door de premier zelve.

Nee, het huidige D66 kiest voor pragmatisme juist als er grote principes op het spel staan

Het CDA van Wopke Hoekstra dan misschien? Nee, ook die partij maakt een electorale val, die de christendemocraten bij nieuwe verkiezingen zal marginaliseren. De verwachting is dat de fractiekamer van het CDA zal worden ingenomen door de Boer Burger Beweging en dat Caroline van der Plas Wopke persoonlijk richting de uitgang begeleidt en een ‘mooie toekomst’ wenst.

Het CDA heeft dus óók al geen consequentiële principes, zeker niet als die inhouden dat ook een minister-president zich aan de wet dient te houden en er goed aan doet anders te vertrekken. Alles beter dan het volk opnieuw om een mandaat te vragen.

Blijft over Gert-Jan Segers, die al heel wat meloenen doorslikte in het belang van de vooruitgang onder leiding van Rutte. De premier die er – ook namens Segers – blijk van geeft de deugd van de eerlijke politiek, die binnen de ChristenUnie hoog in het vaandel staat, keer op keer niet te beheersen.

Wrang omdat de kleinste regeringspartij deze Bijbelse waarde nastreeft als integraal onderdeel van haar politiek, maar dit dus doet met een minister-president die deze kernwaarde niet uitdraagt in zijn dagelijkse politieke handelen.

Anders dan D66 en CDA staat Gert-Jan Segers er met zijn partij wél goed voor in de peilingen en is zijn electoraat hem vooralsnog trouw, waar de kiezers van de twee andere coalitiepartijen als ratten het zinkend schip van Rutte verlaten. 

Anders dan D66 en CDA staat Gert-Jan Segers er met zijn partij wél goed voor in de peilingen en is zijn electoraat hem vooralsnog trouw, waar de kiezers van de twee andere coalitiepartijen als ratten het zinkend schip van Rutte verlaten

Het meest teleurgesteld ben ik dan ook in ‘controleur’ Segers, al is mijn hoop ook op hem gevestigd: hij kan zich de val van het kabinet immers permitteren, hij heeft op papier het juiste politiek-ethische gereedschap om een motie van wantrouwen vanwege #Nokiagate te steunen en te laten zien dat hij de partij van de verlossing leidt. Maar doet hij dat ook?

De gedachte dat Rutte IV het landsbelang dient, prevaleert vooralsnog met als gevolg dat de volgende meloen ook dient te worden geconsumeerd, deze keer in de vorm van een Nokia, omdat we anders met z’n allen in de afgrond storten.

Ter overdenking: onze samenleving staat voor enorme problemen – denk aan alle maatregelen die nodig zijn in verband met de klimaattransitie – en wat ons land dus het allermeest nodig heeft is een leider die het vertrouwt. 

Daarom, Gert-Jan, grijp in en verlos ons.