Raadsels rond wetenschappelijke publicatie oud-terroriste Soumaya Sahla
De Leidse wetenschapper prof. dr. Mayke Kaag weigert een wetenschappelijke bron te openbaren die zij gebruikte in een internationale publicatie. Het gaat om de master thesis van voormalig terroriste Soumaya Sahla. Kaag handelt hiermee in strijd met het principe dat wetenschappelijke bronnen ‘verifieerbaar’ moeten zijn. De hoogleraar laat in een reactie weten: “U heeft een punt wanneer u zegt dat een referentie geraadpleegd moet kunnen worden.” Een collega-wetenschapper spreekt van een ‘gevaarlijk precedent’.
Hoogleraar prof. dr. Mayke Kaag gebruikte de master thesis van haar voormalig studente drs. Soumaya Sahla als bron in een internationale wetenschappelijke publicatie, die zij in 2020 samen met Sahla publiceerde onder de titel Reflections on Trust and Trust Making in the Work of Islamic Charities from the Gulf Region in Africa. Kaag weigert echter – zo blijkt – de door haar gebruikte wetenschappelijke bron te openbaren. Dit in strijd met de geldende wetenschappelijke regels van ‘wetenschappelijke integriteit’.
Een woordvoerder van de Universiteit Leiden (UL) bevestigt aan HP/De Tijd dat een wetenschappelijke bron voor iedereen controleerbaar dient te zijn. “Het is juist dat als een wetenschapper in een publicatie citeert uit een masterscriptie, dit vanuit het oogpunt van de wetenschappelijke integriteit voor een derde verifieerbaar moet zijn.”
Het is juist dat als een wetenschapper in een publicatie citeert uit een masterscriptie, dit vanuit het oogpunt van de wetenschappelijke integriteit voor een derde verifieerbaar moet zijn
Woordvoerder Universiteit Leiden
Hoogleraar Kaag weigert de master thesis openbaar te maken, omdat er een ‘embargo’ op het wetenschappelijke werk van Sahla zou rusten. Kaag zegt hierover: “Zoals u weet staat Sahla’s scriptie onder embargo en kan ik u daarmee niet verder helpen.”
De woordvoerder van de Leidse Universiteit spreekt tegen dat van een ‘embargo’ sprake is, maar geeft aan dat de thesis wél is ‘afgeschermd’. Deze omstandigheid wordt echter nergens op de openbare website van de Universiteit Leiden vermeld, terwijl dat wel gebruikelijk is.
Daarnaast staat iedere vorm van ‘afscherming’ of ‘embargo’ op gespannen voet met het uitgangspunt van de universiteit dat, wanneer een master thesis, zoals in dit geval, wordt opgevoerd als wetenschappelijke bron, deze voor derden controleerbaar moet zijn.
De kwestie roept ook bij collega-wetenschappers vragen op. Zo stelt dr. A. Kluveld, Universitair Hoofddocent en jarenlang opleidingsdirecteur aan de Universiteit Maastricht (UM), dat op basis van de gang van zaken niet kan worden vastgesteld of de wetenschappelijke masterscriptie van Sahla ‘überhaupt bestaat’.
Kluveld zegt daarover: “Op basis van de gang van zaken, kan ik niet beoordelen of deze bron, in dit geval een master thesis, überhaupt bestaat. Dit druist in tegen alle principes van de wetenschap, die toch ook in de betreffende opleiding moeten zijn onderwezen.”
Op basis van de gang van zaken, kan ik niet beoordelen of deze bron, in dit geval een master thesis, überhaupt bestaat.
Dr. A.A. Kluveld, Universiteit Maastricht
Over het feit dat hoogleraar Kaag zich beroept op een ’embargo’ verklaart Kluveld: “Door de scriptie op te voeren geven de auteurs te kennen dat zij deze in het wetenschappelijke debat inbrengen. Het maakt deel van hun betoog en daarmee worden andere wetenschappers als het ware uitgenodigd zich tot de gebruikte bronnen te verhouden. Dit impliceert uiteraard dat op dat moment het embargo is opgeheven.”
Abboneer op een lidmaadschap
Flinke korting op een digitaal jaarabonnement
Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)
Word abonneeDe master thesis van Sahla wordt door Kaag in 2020 als referentie opgevoerd in een internationale publicatie, die is opgenomen in een bundel wetenschappelijke artikelen onder redactie van de vermaarde internationale wetenschapper prof. dr. Holger Weiss.
In de betreffende wetenschappelijke publicatie verwijst Kaag naar haar wetenschappelijke bron als een ‘ongepubliceerde master thesis van Sahla uit 2018’.
Opmerkelijk: in het jaarverslag van het African Studies Centre van de Leidse universiteit staat vermeld dat de master thesis pas in 2019 is ‘afgerond’.
Hoogleraar Kaag zélf – gehouden aan de Leidse wetenschappelijke gedragscode waarin ‘transparantie’ over het eigen handelen is voorgeschreven – volstaat met een summiere reactie:
“Dank voor de getoonde interesse in ons werk. Zoals u weet staat Sahla’s scriptie onder embargo en kan ik u daarmee niet verder helpen. U heeft een punt wanneer u zegt dat een referentie geraadpleegd moet kunnen worden. In dit geval gaat het om Sahla’s eigen werk en zijn de data die ze gebruikt in feite primaire data uit haar master-onderzoek, wat betekent dat we de scriptie eigenlijk helemaal niet hadden hoeven opvoeren. We zullen dit in het vervolg beter in de gaten houden om mogelijke verwarring te voorkomen.”
Zoals u weet staat Sahla’s scriptie onder embargo en kan ik u daarmee niet verder helpen. U heeft een punt wanneer u zegt dat een referentie geraadpleegd moet kunnen worden.
Prof. dr. M.M.A. Kaag, Universiteit Leiden
Collega-wetenschapper Dr. A. Kluveld, tevens oud-docent wetenschapsfilosofie, daarover: “Ik neem aan dat deze bron relevant is, want anders zal een gerenommeerd wetenschapper als professor Kaag deze niet opnemen in haar publicatie. Het zou goed zijn als deze kwestie tot op de bodem wordt uitgezocht, omdat anders een gevaarlijk wetenschappelijk precedent wordt gecreëerd. Waarom onnodig wantrouwen opwekken? Laat gewoon die scriptie zien.”
Drs. Soumaya Sahla, co-auteur van prof. dr. Mayke Kaag, reageerde niet op vragen van HP/De Tijd.
Met uw donatie steunt u de onafhankelijke journalistiek van HP/De Tijd. Word donateur of word lid, al vanaf €5 per maand.
