Ik zou het kunnen hebben over het feit dat dit nog nooit eerder in Nederland is voorgekomen, en over de vraag of het voetbal in Nederland daarmee een grens in de tijd is gepasseerd, richting een soort pikdonkere Nieuwe Middeleeuwen waarin hoe je eruit ziet en waar je vandaan komt uitmaken hoe je behandeld wordt.

Ik zou het kunnen hebben over hoe het moet zijn om als voetballer van een huis-tuin- en keukenclub als Excelsior plots een muur van van hazige hersenlozen voor je te zien oprijzen.

Ik zou het kunnen hebben over de diepe, diepe weerzin die racisme in me loswoelt.

Scheidsrechter Laurens Gerrets werd de ster op een verder bewolkte middag.

Ik zou het kunnen hebben over de strafmaat, en hoe hoog, en hoe lang, en hoe verstrekkend die zou moeten worden, en dat-ie nooit hoog, lang en vertrekkend genoeg zal kunnen zijn.

Ik zou het kunnen hebben over scheidsrechter Laurens Gerrets, die de ster werd op een verder bewolkte middag, door op te komen voor de spelers, en datgene deed wat veel vanzelfsprekender klinkt dan het in de praktijk vaak blijkt te zijn: kappen, weglopen.

Ik zou het kunnen hebben over de flutreactie die FC Den Bosch op zijn site plaatste. Als de 400 Meter Laffe Omzichtigheid ooit een Olympische Sport wordt, dan gaan we voor goud.

Ik zou het kunnen hebben over mensen die denken dat het helpt om geen aandacht te besteden aan diepe treurnis, zodat die diepe treurnis vanzelf wel weer ophoudt of uitdooft of verdwijnt, maar dat heb ik twee weken geleden al gedaan, toen het over racisme in Italië ging, en over dat het weliswaar makkelijk is om je uit te spreken, maar dat er nog altijd iets is wat nog makkelijker is, en dat is: je niet uitspreken. Ik zou het kunnen hebben over het feit dat niets doen vooral een oplossing is voor mensen die niet zoveel zin hebben om iets te doen. Ik zou het kunnen hebben over onkruid, dat je kunt negeren tot je een ons weegt, in de hoop dat het vanzelf zijn heil elders zoekt, net zo lang tot je hele tuin er vol mee staat en je de hele boel moet betegelen.

Ik zou het kunnen hebben over de reactie van Ahmad Mendes Moreira, die van lijdend voorwerp, via onderwerp, promoveerde tot voorbeeld. Ik zou het kunnen hebben over hoezeer hij zijn emoties wist te transformeren in het soort helderheid waarop veel gezagsdragers ook na dagenlang beraad nog niet uitkomen.

Ik zou het kunnen hebben over de trainer van FC Den Bosch, ene Van der Ven, die Mendes Moreira eerst een zielig mannetje noemde omdat hij het waagde te reageren op de unisono krenking vanaf de zijkant en zich een paar uur later nog achter de speler probeerde te scharen, om zijn eigen hachje te redden, maar toen hoefde het al niet meer.

Ik zou het kunnen hebben over de speaker van Den Bosch, die op Twitter nog even de zich in hoog tempo verspreidende vlek trachtte te verwijderen door er een paar flessen rode wijn overheen te flikkeren: ‘De ludieke kraaiengeluiden worden nu ook al aangewend om Den Bosch-fans van racisme te betichten. Ik haat racisme #metheelmijnhart, maar dit slaat nergens op. Iets met een plank en misslaan.’ Ik zou het kunnen hebben over mensen die vooral de dingen haten die zich voordoen buiten hun eigen omgeving, en iets met een plank en misslaan.

Ik zou me kunnen afvragen waarom het dan nooit bij het handbal gebeurt, of bij het zwemmen.

Ik zou het kunnen hebben over de onnoemelijke treurnis van mensen die een kaartje voor een voetbalwedstrijd kopen, en daar sinterklaasliedjes gaan zingen om een donkere speler ten diepste te kunnen raken, zodat ze daarna altijd nog kunnen zeggen dat ze alleen maar sinterklaasliedjes gezongen hebben.

Ik zou het kunnen hebben over het feit dat dit soort dingen overal gebeuren, dat racisme een onderdeel is van elke samenleving en dus van elk voetbalstadion, en dan zou ik me kunnen afvragen waarom het dan nooit bij het handbal gebeurt, of bij het zwemmen, en daarop aansluitend zou ik het erover kunnen hebben dat dit soort incidenten misschien net wat vaker voorkomt op plekken en in periodes waarin politiek leiderschap vooral uit een terugtrekkende beweging bestaat, waar een vergadering van anti-racismedemonstranten eerst wordt belaagd door hooligans en halvezolen en vervolgens op geen enkele manier wordt gesteund of beschermd door de premier, een land waar eerst jarenlang onbeperkt verbaal vuilnis is gestort en dat dan verbaasd is dat er af en toe een giftige bel uit het moeras opstijgt.

Over al die dingen had ik het kunnen hebben, als ze niet zo voor ieder normaal mens vanzelf hadden gesproken. Wat valt er nog aan toe te voegen? Wat zeg je nog, hoofd tegen hoofd met zo’n manifest gebrek aan beschaving?

Eenvoudig is het niet. Origineel is het nooit.

Maar: zeg iets.

Zeg hoe dan ook niet niets.