Zomergast Hans Teeuwen laat zich niet vangen
Hans Teeuwen laat zich niet vangen. Ik heb geen interview met Hans Teeuwen gezien of gelezen waarop er geen punt aanbrak dat hij geen zin meer had om normaal op vragen te antwoorden. Dan ontregelde hij, uit verveling, uit recalcitrantie, of, en dat denk ik na gisteravond, omdat de zinloosheid van het gesprek tot hem was doorgedrongen.
Ik had vertrouwen in Wilfried de Jong. Die kan daarmee omgaan, dacht ik. Alle serieuze uitspraken waartoe De Jong Hans Teeuwen zou kunnen verleiden, zijn winst. Met dat idee begon ik aan de eerste aflevering van Zomergasten.
Herman van Veen
Hij provoceerde vrijwel direct. Er werd een fragment vertoond waarin Martin Simek Herman van Veen interviewt. Die sprak over zijn opkomst in een zaal vol publiek. Hoe hij zich eerst, buiten het licht, van het publiek afschermt als hij het toneel op stapt, om vervolgens ‘alle uren in de zaal aan te kijken’. Van Veen gebruikte in zijn uitleg veel metaforen, die volgens Teeuwen steeds krankzinniger werden. Poema’s, antilopen, voetballers; ‘Ik brak toen Ben Hur voorbij kwam,’ zei Teeuwen.
‘Maar kloppen de theaterwetten?’ vroeg De Jong terecht. Teeuwen kon er niets mee. Aan welke theaterwetten Teeuwen zich hield? ‘Op tijd komen. In het licht gaan staan,’ antwoordde hij nihilistisch.
Religie
Het zou een nihilistische avond worden. Teeuwen had vanzelfsprekend een aantal fragmenten uitgekozen waardoor hij kritiek kon geven op religie. Hij vertoonde twee fragmenten van de overleden Britse journalist Christopher Hitchens. Het eerste fragment ging over moeder Theresa, die op een schokkende manier werd ontmaskerd. ‘Moeder Theresa hield niet zozeer van de armen, maar van armoede. Om zich spiritueel te voeden,’ zei Teeuwen over haar. Om het vervolgens breder te trekken: ‘Lijden is iets nobels, dat is christelijk.’ Teeuwen zag er het nut niet van in. Zoals hij ook het nut niet inzag van Het Glazen huis van 3FM. ‘Vijf dagen niets eten, terwijl je kutmuziek aan elkaar praat. Een nobel offer brengen, zodat anderen geld geven. Die hongerstaking dient geen enkel doel.’
‘Geen enkel doel?’ vraagt De Jong. ‘Er wordt toch iets bereikt?’
‘Wat dan? Nog meer honger op de wereld?’ antwoordt Teeuwen.
Claudia de Breij aan een kruis
En: ‘Als ze Claudia de Breij naakt aan een kruis hangen, dan zou ik wel gaan storten,’ besluit hij het gesprek. Zijn aandacht is verslapt, zijn punt is gemaakt. Hij kan enkel nog ontregelen. Na het tweede fragment met Hitchens, en Teeuwen uit heeft gesproken hoe verschrikkelijk hem het lijkt het eeuwige leven te hebben, steekt hij de sigaret op waar zijn vingers al een tijdje mee speelden.
Later vertoont hij een fragment uit de snookermatch tussen Ronnie O’Sullivan en Mick Price uit 1997, die Teeuwen live zou hebben gekeken. O’Sullivan kwam uit een verscheurd gezin, en bezocht zelf ook een eens rehab. Hij wint de wedstrijd op formidabele wijze. Welk nut dient een potje snooker? vroeg ik me af. Waarschijnlijk geen enkel. Misschien dat het daarom Teeuwen zo fascineert. Het absurdistische aspect van ballen in een gat te stoten.
Vingeren
Er wordt bier gebracht, er komen snacks op de zomergastentafel. Langzaam wordt Teeuwen drukker. Probeert hij op de achterste poten van zijn stoel te balanceren. ‘Luister nou eens even,’ roept De Jong Teeuwen op een bepaald punt tot de orde. Om hem ook weer vrij spel te geven door te vragen hoe het komt dat er in Teeuwens shows zoveel gevingerd wordt. ‘Ik ben daar vrij goed in,’ is het antwoord. En geeft op het verzoek van De Jong een demonstratie. Dit is Hans Teeuwen zoals we hem kennen. En ons niet meer verrast.
Frustratie
‘Frustratie is de motor van creativiteit,’ zegt Pim Fortuyn in gesprek met Theo van Gogh. Als alles goed gaat, is er nog weinig om voor te vechten. Fortuyn bekent Theo van Gogh niet gelukkig te zijn. ‘Ben jij gelukkig?’ vraagt De Jong aan het eind van de uitzending aan Hans Teeuwen. Hans Teeuwen is gelukkig. Dat is weleens anders geweest. Maar momenteel is hij gelukkig. En wordt hij binnenkort vader. Wat ik een bijzondere wending vind in het leven van de cabaretier. Zou de zinloosheid ook zo’n grote rol gespeeld hebben als Hans Teeuwen volgend jaar pas was aangeschoven?
Weinig mensen waren onder de indruk van de eerste aflevering, als ik twitter en de eerste recensies mag geloven. Het zou niet diep genoeg gegaan zijn. Wat weten we nu van zijn jeugd? Las ik ergens. En: ‘Het gaat al weer meer dan een uur over religie bij de VPRO: als je er zo tegen bent, praat dan over iets anders! Rare behoeftes!‘
Ik vond de fragmenten van Teeuwen interessant. En ik heb me geen moment verveeld; de afgelopen twee jaar heb ik me regelmatig verveeld tijdens Zomergasten. Hans Teeuwen laat zich niet vangen. Maar gisteren, in al zijn zinloosheid, wel meer dan ooit.
