Fietsen verleer je nooit. Of toch wel?
Nog nooit reden er zo veel fietsen rond in Nederland als vandaag. Amsterdam heeft zelfs meer fietsen dan mensen. Bijna al deze verkeersdeelnemers hebben met pijn en moeite zo rond hun zesde levensjaar leren fietsen. Eenmaal trappende op hun stalen ros, is het toeren niet meer te verleren. Fietsen verleer je nooit, zo luidt de Hollandse volkswijsheid. Maar is dat wel zo?
Remmen door middel van handremmen, of een terugtraprem. Een hand uitsteken, een versnellinkje hoger, trappen, naar links sturen en rechts afslaan. We doen het allemaal met gemak. Zelfs als je veertig jaar niet hebt gefietst, kan het lichaam zich het rijden zo weer herinneren hoe dat ging, schrijft Quest. Destin van YouTube-kanaal Smarter Everyday nam de proef op de som en laat met een experiment zien hoe moeilijk het is voor ons brein om het tegenovergestelde uit te oefenen van wat je geleerd hebt, in dit geval: fietsen!
Jong geleerd
Een goede vriend van Destin heeft een fiets gefabriceerd, waarbij hij één ding heeft veranderd: als je het stuur naar links beweegt, gaat het wiel naar rechts. Beweeg je het stuur naar rechts, dan gaat het wiel naar links. Het besturen van deze tweewieler blijkt moeilijker dan gedacht. “Your brain cannot handle this,” meent Destin. Maar oefening baart kunst. Na acht maanden oefenen kan de YouTube-ster zonder moeilijkheden fietsen op deze nieuwe brik.
Opmerkelijk is dat het het zoontje van Destin slechts twee weken kost om een aantal meters te kunnen maken op deze letterlijk omgebouwde fiets. Aan de hand van dit voorbeeld demonstreert Destin dat een kind makkelijker leert dan een volwassene.
Van geitenpaadje naar geasfalteerde weg
Arbeids- en organisatiepsychologe Esther Miltenburg verklaart het verschijnsel door het te vergelijken met een geitenpaadje en een geasfalteerde weg. Wanneer je iets voor het eerst doet, voelt dat onwennig. “Je hersenen maken voor het eerst een nieuw netwerk aan.” Iedere keer dat je je nieuwe vaardigheid herhaalt, worden de verbindingen tussen de hersencellen sterker. Deze nieuwe baan wordt steeds makkelijker te vinden. Je kunt vervolgens je nieuwe ‘opdracht’ zonder al te veel moeite uitvoeren. Dit verklaart volgens haar ook waarom het zo moeilijk is om dingen af te leren. “Het afleren van iets is nog moeilijker dan helemaal iets nieuws leren.” Hoe ouder je wordt, hoe minder snel er verbindingen worden aangelegd. Je hersenen worden langzamer, schrijft Miltenburg. Dit verklaart waarom het zoontje van Destin binnen twee weken kon fietsen en waarom Destin er acht maanden over deed.
