Beeldvorming: is Diederik Samsom een comeback kid?
Ongeveer eens per jaar toont Matthijs van Nieuwkerk zich een kritisch interviewer. Meestal zit er dan een politicus in zwaar weer aan tafel, die door Matthijs nog eens in de hoek wordt gezet. Zo concludeerde de gastheer eens dat PvdA-Kamerlid (inmiddels staatssecretaris) Martijn van Dam geen schijn van kans had (‘Mag ik u iets zeggen? Het wordt helemaal niks’) om lijsttrekker te worden van zijn partij. Hij zweette peentjes en kon de kandidatuur op zijn buik schrijven.
Vorige week viel Diederik Samsom de Matthijs-methode ten deel. De PvdA houdt zoals u weet in de peilingen gelijke tred met de op papier gedrukte journalistiek en dus is het makkelijk schieten op de politieke hoofdredacteur die daar verantwoordelijk voor is.
Bovendien wil Diederik Samsom ondanks de misère tóch lijsttrekker blijven, ook bij de verkiezingen in 2017. Dat hij bij DWDD aan tafel ging zitten leek daarom net zo onverstandig als Jan Slagter bij het Correspondents’ Dinner.
Toch wist hij aan het eind van het vragenvuurpeloton van Van Nieuwkerk de presentator te laten stamelen. “Uh…uh… Ik denk dat we elkaar begrijpen. Begrijpen we elkaar? Ik denk het wel,” besloot hij Smeetsiaans sputterend. De smile op het gezicht van Samsom liet zien wie dit robbertje bekvechten had gewonnen.
Het PvdA-congres moest toen nog komen. Daar barst het van de journalisten en dus van de kans dat partijleden onwelgevallige uitspraken doen. In dit geval bleek het zelfs vooraf bekokstoofd. Op de dag dat het congres begon stak Kamerlid Jacques Monasch in het Algemeen Dagblad naar goed sociaaldemocratisch gebruik een dolk in Diederik. Hij was ongeschikt als lijsttrekker en alleen Aboutaleb of Van der Laan kon de PvdA nog redden, aldus de auteur van het boek De strijd om de macht, politieke campagnes, idealen en intriges.
Samsom toonde zich echter vasthoudend en stoïcijns. Hij reageerde laconiek op de aanval – die weinig bijval kreeg – en riep de PvdA-leden op trots te zijn op wat de partij in Rutte II voor elkaar heeft gebokst. “Wie kan beweren dat we falen als de grootste recessie in 70 jaar is omgebogen naar gestage groei. Falen we als Nederland met de PvdA in het kabinet deze week voor het eerst in de geschiedenis de mijlpaal van 10 miljoen banen passeerde. Ik dacht het niet!”
‘Samsom lijkt weer op de Samsom uit 2012’, kopte de Volkskrant vervolgens over het congres. Diederik zou volgens de krant weer ‘kalm, beheerst en ontspannen’ zijn. Waaruit we kunnen opmaken dat hij onrustig, onbeheerst en gestrest was de afgelopen jaren.
Beeldvorming blijft iets ongrijpbaars. Zo ben je de driftkikker die met zijn partij ten dode is opgeschreven, een week later wordt er over een mogelijke comeback gesproken. Samsom doet denken aan Jan Peter Balkenende in zijn beste dagen: die liet zich ook niet van de wijs brengen door kritiek en grappenmakerij en bleef onverstoorbaar zijn eigen verhaal verkondigen – en erop hameren hoe belangrijk de moeilijke ingrepen waren die hij had genomen in met name Balkenende II. Dat werkte lang goed, al was hij na Balkenende IV niet meer in staat om tegen de wind in te fietsen.
Op dit moment lijkt de wind te draaien. Lijkt. Het cliché luidt dat niets onmogelijk is in de politiek, maar een ander cliché zegt dat niets zo veranderlijk is als het weer. 2017 is nog ver weg.
