Europees rechtspopulisme reageert jubelend op Trump. ‘En nu wij!’
Drie dagen na de verkiezing van Trump. Wereldleiders feliciteren hem volgens de normen van fatsoen, met hier en daar een niet zo subtiele waarschuwing om toch vooral die mensenrechten te blijven respecteren. Wel verheugd zijn de rechtspopulistische partijen in Europa, die in de verkiezing van Trump een voorbode zien.
Nederland bijt het spits af. Want de aanstaande verkiezingen in maart zijn de eerste parlementsverkiezingen op het Europese vasteland waarin we gaan zien of de formule van Trump ook op Europese bodem kan gaan werken. Geert Wilders heeft zijn steun voor Trump nooit onder stoelen of banken geschoven en reageerde op de verkiezingsdag op jubeltoon met een hommage aan de Republikein, een poster in de stijl van een van Trumps slogans: Let’s take back America. ‘Nederland weer van ons’, is de reactie van Wilders, onmiskenbaar Trumpiaans vormgegeven.
En ook in Frankrijk zorgt de verkiezing van Trump als 45ste president van de Verenigde Staten ervoor dat rechts van zich laat horen. Daar noemde Marine Le Pen, de leider van het Front National, de komst van Trump het bewijs dat alles mogelijk is. Le Pen prees deze ‘geweldige wereldwijde beweging’. Haar vader Jean-Marie reageerde als volgt: ‘Vandaag de Verenigde Staten, morgen Frankrijk’. En dat is nog niet eens zo onwerkelijk in Frankrijk, waar de steun voor de zittende president Hollande zo laag is dat het danig ter discussie of de socialist zich wel verkiesbaar gaat stellen in april 2017.
Bij onze Oosterburen is de AFD (Alternative für Deutschland) de belangrijkste Trump-dweper, waar Frauke Petry de overwinning van twee dagen geleden als ‘historische kans’ bestempelde. En ook hier ziet het er niet goed uit voor de zittende macht, want ook de populariteit van Frau Merkel is danig tanende na een aantal terreuraanvallen of pogingen daartoe. De Duitsers gaan eind augustus naar de stembus voor de nieuwe regering van de bondsdag, dus dat duurt nog even. Of het lang genoeg is voor de zittende macht om de scherven aan elkaar te lijmen? We zullen het zien.
Die Amerikaner haben sich für den politischen Neuanfang und gegen
Filz/Korruption entschieden – diese Chance ist historisch.#Trump *— Frauke Petry (@FraukePetry) November 9, 2016
Het is een jubelstemming van jewelste in een aantal rechtse partijkantoren door geheel Europa, zoveel is duidelijk. De Griekse Gouden Dageraad noemde het een overwinning op het Amerikaanse politieke en economische systeem. En in Oostenrijk gaan ze volgende maand naar de stembus voor een nieuwe president. Wordt het Alpenland het eerste land waarin een ultrarechtse politicus die rol gaat vervullen, in de persoon van Norbert Hofer van de Freiheitliches Partei Österreichs (FPÖ)?
Maar weinig Amerikaanse presidentsverkiezingen hebben zoveel heftige emoties losgemaakt als de afgelopen editie. Het is een voldongen feit, en het Amerikaanse democratische systeem zal hoe dan ook een flinke test te verduren krijgen. Tegenstanders van Trump zullen de uitslag moeten accepteren en het opnieuw geschudde kaartendeck drastisch moeten herordenen. En ook dat is democratie, zoals de Hongaarse leider Orbán op zijn Facebookpagina verklaarde.
Wordt het volgend jaar het jaar dan het jaar waarin ook in Europa rechts-populisme op verschillende plekken de macht grijpt? Het zou zomaar kunnen, maar het is niet te hopen. Hoe dan ook wordt het een zeer turbulent verkiezingsjaar op het Europese continent.
