Spring naar de content
bron: ANP

Overheid weigert openheid over dividend-sms’je Paul Polman

Het ministerie van Algemene Zaken weigert inzage te geven in een sms-bericht van Unilever CEO Paul Polman aan premier Mark Rutte. Een WOB-verzoek van HP/De Tijd naar dit overheidsdocument werd afgewezen met de verklaring: er zijn geen documenten gevonden.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Berend Sommer

Die reactie is opmerkelijk, te meer omdat Paul Polman op 24 november in een interview met het AD toegaf dat er wel degelijk sms-contact was geweest tussen hem en premier Rutte. Dat contact vond plaats vlak voordat Unilever bekendmaakte dat het concern zijn hoofdkantoor niet naar Nederland zou verhuizen.

De mogelijke verhuizing van Unilevers hoofdkantoor was voor Rutte reden om een einde te maken aan de dividendbelasting, dat plan werd op 5 oktober getorpedeerd: de aandeelhouder was niet enthousiast. Polman heeft Rutte diezelfde ochtend geïnformeerd.

“Om 06.00 uur heb ik ge-sms’t: ‘Mark, ben je wakker, want ik wil met je praten.’ Bel je iemand op om zes uur ’s ochtends? Stel: ik wil mijn moeder bellen, omdat we niks van haar hebben gehoord, ik ben bang. Dan stuur ik eerst een sms’je. Ben je wakker Mark? Ik kreeg Mark meteen aan de telefoon,” aldus Polman tegen het AD.

Er is niet gezocht

De vraag rijst waarom het ministerie ontkent dat er documenten zijn gevonden. Navraag bij de Rijksvoorlichtingsdienst leidt tot het volgende antwoord: er is niet gezocht. Volgens de RVD is het namelijk niet nodig om openheid van zaken te geven in sms- en WhatsApp-verkeer.

Maar is dat wel zo? In november 2017 boog de rechtbank Midden-Nederland zich over de vraag of sms- en WhatsApp-verkeer onder de WOB valt: “Sms- en WhatsApp-berichten vallen als object onder de documentdefinitie van de Wob in die zin dat het gaat om ‘een schriftelijk stuk of ander materiaal dat gegevens bevat’. De techniek van opslaan als zodanig mag niet bepalen of de Wob wel of niet op een document van toepassing is.”

Het ministerie onderkent dat deze uitspraak is gedaan, maar voelt zich niet geroepen om naar deze uitspraak te handelen. In plaats daarvan wacht het ministerie op het hoger beroep af bij de Raad van State. De datum van dat hoger beroep is nog niet bekend. Dat geeft te denken, krijgen we dan pas inzicht in het sms’je van Paul Polman als de hoogste bestuursrechter uitspraak heeft gedaan? Saillant is dat HP/De Tijd onlangs nog inzage kreeg in een WhatsApp-gesprek van wethouder Laurens Ivens van de gemeente Amsterdam, na een WOB-verzoek.

“Overheid moet handelen naar het recht”

Ook Wim Voermans, hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Leiden verbaast zich over deze gang van zaken: “Het recht zoals het nu is, daar moet de overheid naar handelen. En het recht dat nu geldt, dat is het vonnis van de rechtbank Midden Nederland.”

De beslissing van het ministerie om het hoger beroep af te wachten vindt Voermans een vreemde gang van zaken. “Met dat argument kun je alles wel on hold zetten. Je zou bij wijze van spreken nog naar het Europees Hof in Straatsburg kunnen gaan om het daar aan te vechten. Dan duurt het nog vijf jaar voordat er helderheid is.”

De WOB werd ingesteld om de burger inzage te geven in het handelen van de overheid, maar diezelfde overheid probeert dat nu te voorkomen. “Toen de Wob in 1980 werd ingevoerd, had niemand er een vermoeden van dat er ooit zoiets zou bestaan als een sms. Maar een sms valt onder correspondentie. Die informatie is geen eigendom van de overheid,” aldus Voermans.