Spring naar de content
bron: anp

Veel mensen die mondkapjes dragen, ervaren een negatief effect op de gezondheid

In een vierdelige serie geeft immunoloog dr. Carla Peeters, die verschillende jaren werkzaam was op het RIVM, alle ins en outs over het door de overheid in bepaalde situaties verplicht gestelde mondkapje. Deze week deel II: het gebruik van mondkapjes is lang niet zo onschuldig als gedacht en kan zelfs negatieve effecten hebben op de gezondheid.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: dr. Carla Peeters
Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is dt728x90f.jpg

Deze week hebben Rover (reizigersvereniging) en Ieder(in) (de koepelorganisatie van mensen met een lichamelijke handicap, verstandelijke beperking of chronische ziekte) de verantwoordelijke ministeries gevraagd om mensen die om medische redenen geen mondkapje kunnen dragen de mogelijkheid te bieden om voor een alternatief te kiezen. Rover ontvangt signalen dat veel reizigers het dragen van een mondkapje als benauwend en naar ervaren. Ook professionals in contactberoepen en klanten ervaren ongemak. Niet zo vreemd, blijkt wanneer we dit nader onderzoeken. 

Dragen van een mondmasker; een nieuw microklimaat

Het vrij kunnen ademen van schone lucht is belangrijk voor het behoud van een goede gezondheid. Daarom is het belangrijk om te analyseren wat de effecten zijn van het microklimaat dat binnen en op het mondkapje gecreëerd wordt. Door het dragen van mondkapjes stijgt de temperatuur en de luchtvochtigheid verandert. Alleen al het psychologisch effect op het dragen van een mondkapje kan een verandering in de wijze van ademen bewerkstelligen. Afhankelijk van het soort masker/mondkapje wordt door de drager meer weerstand in ademen ervaren en kunnen problemen ontstaan om voldoende O2 in te ademen. Wanneer een te kort aan O2 wordt ervaren neemt de activiteit van het sympathisch zenuwstelsel (flight-fight reactie) toe. De hartslag wordt sneller; een risico voor onwel of moe voelen en zelfs flauwvallen. Hoofdpijn, huidreacties en jeuk als gevolg van het dragen van maskers zijn eveneens beschreven. Ervaren ongemak leidt tot meer stress met als gevolg een vicieuze cirkel. Wanneer een masker langdurig achter elkaar gedragen wordt kan het zuurstofgehalte in het bloed dalen en het CO2 gehalte toenemen. Hierdoor kunnen ontstekingen toenemen en verzwakt de immuniteit voor externe factoren. Meer energie is nodig om de bestaande ontstekingen onder controle te houden. Ook kan de concentratie van bacteriën en virussen in het masker en neus- en keelholte toenemen door het uitademen en weer inademen van dezelfde lucht. 

Abboneer op een lidmaadschap

Flinke korting op een digitaal jaarabonnement

Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)

Word abonnee

Toxische stoffen van kleurstoffen of bleekmiddelen en/of stofdeeltjes uit de stoffen die gebruikt worden voor de mondkapjes kunnen in het microklimaat ophogen en zo in de longen terecht komen.

Ongecontroleerde productie van mondkapjes vergroot negatieve invloeden

Voor de mode-industrie is de productie van hippe mondkapjes een snel groeiende markt geworden. De reclame industrie heeft er een nieuw fiche bij gekregen. Tot op heden zijn er geen strikte kwaliteitseisen aan de mondkapjes wat betekent dat alles kan. Zelfs voor medische mondkapjes waar wel kwaliteitseisen aan gesteld worden, is door de grote vraag een ware wildwest-markt ontstaan. Of het nu design mondkapjes zijn of zelfgemaakte mondkapjes van ongekeurde stoffen, het vraagt alertheid voor mogelijke nadelige consequenties op de gezondheid. Toxische stoffen van kleurstoffen of bleekmiddelen en/of stofdeeltjes uit de stoffen die gebruikt worden voor de mondkapjes kunnen in het microklimaat ophogen en zo in de longen terecht komen. Eventuele schade aan longepitheel cellen, de eerste barrière om infecties te voorkomen, kunnen het lichaam ontvankelijker maken voor bacteriële en virale infecties. 

Mogelijk verband luchtverontreinigingen en verloop COVID-19

Wetenschappelijke onderzoeken hebben de mogelijke nadelige effecten van luchtverontreiniging op het immuunsysteem aangetoond. Tegelijk kan er door verontreinigingen een toename ontstaan in de expressie van het aantal angiotensine-converterend enzym (ACE) receptoren. Dit betekent dat er meer receptoren beschikbaar zijn waar het virus zich aan kan binden waardoor een ernstiger beloop van COVID-19 mogelijk is. Een recent onderzoek van de Universiteit van Harvard toont als eerste een statistisch significant verband tussen de ernst van het verloop van COVID-19 en de mate van luchtverontreiniging.

Ook in Nederland wordt gedacht aan een mogelijk verband van hogere luchtverontreiniging in gebieden (Oost-Brabant en Noord-Limburg) met de hoogste incidentie van COVID-19. Het RIVM is gestart met onderzoek naar een verband tussen intensieve veehouderij en het verloop van COVID-19.

De verspreiding van het virus kan toenemen door het onveilig gebruik van mondkapjes.

Gebruik mondkapjes vergroten verspreiding van het virus

Onderzoek gepubliceerd in het British Medical Journal in 2015, waar 3M aan meewerkte, toonde een hogere concentratie van het virus bij mensen die gebruik maakten van mondkapjes in vergelijking met mensen die geen mondkapje/medisch mondkapje droegen. De meeste mensen beschikken over onvoldoende kennis om de mondkapjes verantwoord te gebruiken, zoals vaak vernieuwen, frequent handen wassen, op een veilige manier afdoen en afvoeren. De verspreiding van het virus kan toenemen door het onveilig gebruik van mondkapjes. Wetenschappelijk onderzoek naar het effect van het gebruik van chirurgische maskers toonde een hogere concentratie van virussen en bacteriën aan de buitenzijde van het masker. Hergebruik van mondkapjes kan daarom leiden tot een grotere kans op infecties. Geadviseerd wordt om de mondkapjes na 2 uren te vervangen en op een veilige manier af te voeren. Of voor hergebruik bij 60 C gewassen kan worden. 

Lees hier Deel I: helpt het dragen van een mondkapje om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan?

Lees hier Deel III: het aantonen beschermende werking van medische mondmaskers blijkt nog niet zo eenvoudig.

Lees hier Deel IV: stop met anderhalve meter afstand houden en het verplicht dragen van mondkapjes

Dr. ir. Carla Peeters is directeur van COBALA Good Care Feels Better®. Zij is immunoloog en werkte jaren aan infectieziekten op het RIVM en was bestuurder van een aantal zorgorganisaties.

Word lid van HP/De Tijd