De uitdrukking ‘ik herken me er niet in’ is standaard comspeak voor eenieder die wordt geconfronteerd met iets, waar op z’n minst een kern van waarheid in zit, en waar je liever niets over kwijt wilt. Het is een strategie die op korte termijn kan helpen lastige vragen te omzeilen, maar die op lange termijn juist het gehanteerde frame versterkt. 

Velen in Den Haag zeggen de emotionele buien van Pieter Omtzigt te kennen, dus ontkennen oogt weinig zinvol en de frase ‘ik herken me er niet in’, bevestigt slechts dat er iets verborgen dient te blijven. Maar waarom? Wie adviseert de NSC-leider eigenlijk op dit punt?

Omtzigt is namelijk geen onaantastbare allemansvriend als Rutte en juist daarom besloten velen op hem te stemmen. Waarom niet kiezen voor openheid over Pieters soms oplaaiende emoties en deze tot zijn voordeel maken? Nu is het een vervelend en steeds terugkerend spook, dat hem blijft achtervolgen en een duurzaam wapen vormt in de handen van zijn tegenstanders. Wat is de ratio?

Waarom niet kiezen voor openheid over Pieters soms oplaaiende emoties en deze tot zijn voordeel maken?

‘Beste Pieter, je wordt ervan beschuldigd emotioneel weg te lopen tijdens de formatiegesprekken,’ vroeg de getalenteerde terriër Sam Hagens van powerhouse Vandaag Inside met zoveel woorden voor een draaiende camera. We hoorden het repeterende ‘ik herken me er niet in’ en we zagen op het eerste gezicht een NSC-leider met enige angst in zijn ogen. Televisie is meedogenloos.

Omtzigt wéét vast dat hij kwetsbaar kan zijn en dat zijn politieke opponenten dit beeld van hem maar al te graag gebruiken voor hun eigen gewin. Dit alleen al zet de formatie onder ongekende druk. Hij zou het willen uitschreeuwen. In feite worden de politicus zelf, de formatie en daarmee het gehele land, gegijzeld door de uitgelekte buien van Pieter Omtzigt. 

Iedereen heeft er last van, Pieter zelf nog het meest. Dus laten we de vraag van Sam Hagens nog eens stellen: ‘Pieter heb je gehuild aan de formatietafel?’ Is er een ander − beter − antwoord mogelijk?

‘Ha Sam, ik snap dat je het vraagt na alle verhalen die mijn politieke tegenstanders daarover hebben gelekt de afgelopen dagen. Het eerlijke antwoord is: natuurlijk. Ja, ik ben een man die wel eens huilt. Gek hè? Ik ben nu eenmaal een emotioneel mens en voor een man tamelijk gevoelig ‘bedraad’. Die eigenschap heeft me ver gebracht. Juist omdat ik zo ben, begrijp ik de slachtoffers van de toeslagenaffaire zo goed. De boosheid die hun lot bij mij oproept en de emoties die daarbij horen, vormen de motor van mijn politieke vasthoudendheid.’

‘Ja, ik ben zonder meer een emotioneel mens. Wat men zegt, is waar. En ja, daar horen af en toe ook tranen bij. De politiek is een zware verantwoordelijkheid en de wil om de problemen van de mensen in het land op te lossen, is onderdeel van wie ik ben als politicus, maar ook als mens. Anders dan sommige anderen beschik ik niet over een enorme teflonlaag, waarmee ik alles van me af kan laten glijden en ernstige kwesties laat verdwijnen door ze weg te lachen. Is dat laatste soms beter? Ik trek me zaken inderdaad persoonlijk aan. En daarom wil ik de problemen ook oplossen en zal ik niet rusten voordat dit is gelukt.’

Ik mag dan af en toe emotioneel zijn en mijn tranen de vrije loop laten, maar ik ben de politicus met de beste ideeën voor het land

‘Mijn uitdaging is om daar een evenwicht in te vinden. Meestal lukt dat goed, soms ook niet. Ik leer iedere dag, mijn politieke drijfveren zijn daarop gebaseerd. Dat mogen mensen ook van mij verwachten en is mijn belofte aan de kiezers. Maar het zou pas ‘gruwelijk’ zijn om met Wouter de Winther te spreken, als mijn emotionele kant weloverwogen tegen me wordt gebruikt, omdat anderen het kennelijk niet verdragen. Of het zien als een kans om hun eigen politieke doelen te bereiken. Ik ben niet perfect, maar als politicus ben ik wie ik ben. Tegen mijn tegenstanders zeg ik daarom: Pieter Omtzigt emotioneel? Wen er maar aan.’

‘En Sam − heel goed dus dat je ernaar vraagt − vergeet niet: ik mag dan af en toe emotioneel zijn en mijn tranen de vrije loop laten, maar ik ben de politicus met de beste ideeën voor het land. Dat heb ik de afgelopen twintig jaar als Kamerlid bewezen. De mensen weten heel goed wie ik ben. En daarnaast heb ik een fractie met stuk voor stuk de beste mensen. NSC, ik, wij, zijn er klaar voor.’

De politicus Omtzigt heeft met dit ‘interview’ aan Sam Hagens zijn emotionele kant ‘vrijgelaten’ en voor iedereen zichtbaar gemaakt: hij is een mens. Niks, ‘ik herken me er niet in’. ‘Ja, het is wie ik ben!’

Het wapen van zijn tegenstanders is onschadelijk gemaakt, want niets kan op tegen een mens dat ervoor kiest open te zijn over wie hij is. Omtzigt is nu vrij. En als hij een keer wegloopt tijdens een gesprek. So what? Zo is hij nu eenmaal, wen er maar aan.