Onlangs bereikte Oranje’s troonopvolgster Amalia de leeftijd van achttien jaar, wat voor de Rijksvoorlichtingsdienst een aanleiding was om cabaretière Claudia de Breij de opdracht te geven om een geschreven portret te vervaardigen van onze kroonprinses. Vanuit de RVD beschouwd was dat natuurlijk een slimme keus, want Claudia de Breij heeft veel mee. Ze is een beetje links en tegelijkertijd toch leuk-oppervlakkig. Wie wel eens een oudejaarsconference van haar heeft moeten ondergaan, weet dat niemand zich aan haar grappen een buil kan vallen, met uitzondering dan misschien van een ouderling die de SGP-beginselen is toegedaan. 

Claudia de Breij is braaf en goeiig. In haar liedjes heeft zij altijd het beste voor met de wereld en de mensheid. Nam de RVD met Hella Haasse (over Beatrix) en Renate Rubinstein (over Willem-Alexander) nog een zeker risico in de beschrijving van kroonopvolgers, bij Claudia was niets te vrezen. Zij ging naar het paleis als het opgewonden meisje, dat voor het eerst de hemel van een parfumerie bezoekt. 

Wat zich vervolgens in de media heeft afgespeeld was navenant. Waar Claudia ook verscheen – bij M, of Jinek, of wat dies meer zij – was het gezellige gekwek niet van de lucht. Geen weetje bleef onvermeld. Claudia had met de kroonprinses in de auto gezeten! Ze was ook met haar naar het strand geweest! En als klap op de vuurpijl: Amalia had zelfs (voorlopig) afgezien van haar miljoenentoelage. Wat een geluk dat Claudia daar met haar neus bovenop had gezeten, want anders waren wij misschien voor eeuwig onwetend gebleven van deze kroonprinsesselijke generositeit. 

Hermelijnvlooien zijn mensen, die zich ineens heel anders gedragen, wanneer iemand van blauw bloed in hun buurt kom

Laten we maar eerlijk zijn: Amalia van Claudia de Breij (112 pagina’s, met héél, héél veel wit) is in zijn soort een onbeschrijfelijk onbenullig boekje, en daarnaast ook nog eens een naargeestig voorbeeld van wat Jaap van Heerden ‘hermelijnkoorts’ heeft genoemd. Dit fenomeen treedt op als een onderdaan zich gevleid voelt door koninklijke belangstelling. Het schijnt dat Wilhelmina zich over dit verschijnsel al honderd jaar geleden heeft uitgesproken en toen de term bedacht ‘hermelijnvlooien’. 

Hermelijnvlooien zijn mensen, die zich ineens heel anders gedragen, wanneer iemand van blauw bloed in hun buurt komt. Ze worden nerveus, nodeloos onderdanig en zouden zich – wanneer zoiets als gewenst gedrag werd verlangd – graag laten gebruiken als een deurmat. Zonder dat daar ook maar iets reëels tegenover staat, wordt door hun aan een persoon van koninklijke bloede een zekere wijsheid toegedicht. Maakt een koninklijk persoon een opmerking, dan wordt de onderdaan geacht daarvan steil achterover te vallen. In haar boekje is Claudia de Breij heel goed in het achterover vallen. Sterker nog: zij is een meester in het steil achterover vallen.

Wat ook bij hermelijnkoorts hoort, is dat de onderdanen net doen alsof de monarch (in spe) eigenlijk een heel gewoon wezen is. Hij (of Zij) richt het woord tot de onderdanen, en toont daarmee dat Hij of Zij een Echt Mens is! 

Men fluistert: “De koning(in) draaide zich naar me om en weet u wat h(z)ij tegen mij zei…?!”

“Ooh…..”

Claudia de Breij voldoet hier helemaal aan wat van haar van staatswege wordt verlangd. Zonder gêne schrijft ze op pagina 12: “Getraind in achterdocht als een hedendaagse nieuwsconsument verbaas ik mij over deze, hoe noem je dat? O ja. Echtheid.”

De RVD zal van zo’n observatie handenwrijvend hebben kennis genomen. Misschien heeft de dienst dit wel zelf geschreven. Echt te zijn, in de ogen van zijn onderdanen, is de droom van iedere koning.

Helaas is van echtheid verder nauwelijks iets te bespeuren, maar als één ding uit het boekje naar voren knalt dan is het wel dat Claudia de Breij beslist geen Renate Rubinstein is en al helemaal geen Hella Haasse. Korte hoofdstukjes, zinnetjes van niks. Wel brengt zij met trots een saluut aan haar voorgangsters. Zij spiegelt zich graag aan Hella en Renate. Kwekje Claudia is toegetreden tot de literatuur, dankzij de RVD. Vreemd eigenlijk dat er niet een echte schrijver voor dit klusje is gevraagd. Iemand als Nelleke Noordervliet bijvoorbeeld, die is tenminste ook nog historisch onderlegd. 

Als één ding uit het boekje naar voren knalt dan is het wel dat Claudia de Breij beslist geen Renate Rubinstein is en al helemaal geen Hella Haasse

Over het verlangen naar echtheid kun je natuurlijk lachen. Je kunt van een bijenkoningin ook niet verlangen dat zij zich als een werkbij gedraagt. Afgaande op de staatsiefoto’s, die ter gelegenheid van Amalia’s verjaardag zijn rondgestuurd, moet het uiterlijk van Amalia geheel zijn gerestyled. Soms lijkt het erop, denk ik wel eens, dat de moderne vrouw van nu helemaal is genikkiedejagerd. Je ziet ze tegenwoordig overal: te dik geweest maar afgeslankt, zwaar opgemaakt, een gezicht vol pancake, met als rolmodel Nikkie de Jager zelf, of Adele of Amalia. In deze maskerade zijn echtheid en authenticiteit ver te zoeken: de wereld van de make-up artist. 

Je ziet nog maar weinig vrouwen die van zichzelf op een simpele manier mooi zijn. De kwast van de visagist moet er over heen. Logisch, want in deze coronatijden lijkt naast de vrijheid van meningsuiting het recht te bestaan om te feesten en uit te gaan.

Zo. 

Leuk om hier eens over te mopperen. Maar kijk eens naar Adele. In de tijd dat ze nog geen team van stilisten ter beschikking had, vond ik haar in haar molligheid eigenlijk veel mooier. En authentieker. Volgens mij zong ze toen ook mooier, natuurlijker, zonder al die Joop van den Ende-uithalen die vooral tot uitdrukking moeten te brengen dat zij goed kan zingen, maar die emotioneel niets toevoegen. 

Nog één ding. 

Amalia kan er niets aan doen. Ze is pas achttien jaar. Wat wil je nou? 

Verstandige ouders zouden haar dit moeten besparen. Verstandige schrijvers zouden zo’n opdracht hebben teruggegeven. Ook Hella Haasse en Renate Rubinstein zijn er niet helemaal uitgekomen. Het is sadistisch om van Claudia de Breij meer te verwachten. Maar aan de andere kant: met zo’n boekje is ze, naar schatting, wel een paar ton rijker geworden.