De live-functie van Facebook schiet zijn doel voorbij
Het kan de Facebookgebruiker onmogelijk ontgaan zijn. Sinds augustus 2016 is het mogelijk om op het sociale netwerk ‘live te gaan’. Iedereen die lid is van Facebook kan dus op ieder moment met zijn of haar smartphone een video in real-time streamen. Maar een flink aantal maanden na het introduceren van deze feature leidt het tot discussies.
Het begon allemaal ambitieus, en het idee erachter is zeker niet nieuw. Zuckerberg en de zijnen keken het kunstje rechtstreeks af van de app Meerkat, die het als een van de eerste apps mogelijk maakte om live videoverslagen te plaatsen. Maar het enorme marktaandeel van Facebook en de honderden miljoenen gebruikers zorgden er na introductie al snel voor dat Meerkat inmiddels alweer iets uit het verleden is. Het kan snel gaan wanneer Facebook over je heen walst.
Maar wat is er waargemaakt van deze nieuwe feature, gaan we werkelijk allemaal massaal ‘live’ om onze vrienden, familie en volgers van ander pluimage te laten zien waar we op dat exacte moment mee bezig zijn? Het antwoord is nee. De live-functie wordt daarentegen wel veelvuldig gebruikt door commerciële (betalende) gebruikers, zoals verschillende nieuwsdiensten of beroemdheden. En het gaat gepaard met een agressieve en hardnekkige pushmelding, die bij – althans bij ondergetekende – een aversie voor de functie oproept.
De enkeling die niet betalend of beroemd is en live gaat, deelt vaak in een benevelde bui een krakerig en hakkelend dancefeest, en de ‘uitzending’ is meestal al voorbij voordat de pushmelding bekeken is. Tot dusver is de livefunctie dus een omslachtige manier om te doen waar het op Facebook eigenlijk al sinds de oprichting om draaide: je eigen leven zo leuk mogelijk te laten lijken. Maar het wil nog niet heel massaal aanslaan.
Behalve in een aantal zeer specifieke gevallen, en daar komt meteen de controverse van een dergelijk middel om de hoek kijken. Want sinds de introductie van Facebook live is de feature voor een flink aantal schimmige zaakjes gebruikt. Zo maakten verschillende terroristen voor, na, of tijdens hun daad gebruik ervan, en zorgde de marteling die afgelopen week plaatsvond op een blanke gehandicapte jongen in Chicago voor enorm veel opschudding en zwol de kritiek weer aan.
Uiteraard belooft Zuckerberg beterschap, maar dat is om verscheidene redenen erg lastig. Allereerst is daar natuurlijk het real life aspect dat deze functie in eerste instantie uniek maakt. Dit maakt dat een filmpje lastig te controleren is, maar het is ook weer niet geheel onmogelijk. Door het vergroten van het al aanzienlijke leger aan content moderators, de anonieme helden die ervoor zorgen dat onthoofdingen geslachtsdelen en andere smerigheid niet in je timeline terechtkomen, kan dit tot op zekere hoogte voorkomen worden.
Maar al die controverse betekent niet dat de functie niet daadwerkelijk iets op kan leveren. Zo is het bij zeker een geval nuttig gebleken, toen een zwarte Amerikaan in North Carolina doodgeschoten werd door een politieagent. Een livevideo kan niet zo gemakkelijk verwijderd worden als een video die ergens op een telefoon opgeslagen is. En zelfs als autoriteiten vragen om verwijdering, dan is het waarschijnlijk dat er al mirrors van de desbetreffende video gemaakt zijn.
Voor de gewone gebruiker is de livefunctie dus vooral een irritante pushmelding, gepaard met een lichtelijk geïrriteerde zucht, waarna de smartphone weer in de broekzak verdwijnt. Voor terroristen en andere criminelen is het een middel om hun verderfelijke boodschap te verspreiden, en voor burgers die onheus bejegend worden door autoriteiten een manier om hun naasten te waarschuwen en bewijs te verzamelen. De livefunctie heeft dus zeker het een en andere veranderd in de wereld van de sociale media, maar misschien niet direct op de manier die Zuckerberg hoopte.
