Spring naar de content
bron: ANP/Koen van Weel

Onbetaalbare woningen in Amsterdam. Wat nu?

Aanzienlijke delen van onze vaderlandse hoofdstad zijn inmiddels in bezit van vermogende families, ondernemers, beleggers en onze blauwbloedeigen Prins Bernhard jr. De neef van Koning Willem-Alexander bezit naar verluidt 102 pandjes in Amsterdam. Op de huizenmarkt valt immers geld te verdienen. De vrije regelgeving voor de huisbazen en de grote vraag naar woonruimte in onze hoofdstad zorgen echter voor een groei van onbetaalbare woningen. Wat valt hier aan te doen?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Redactie

Logischerwijs kunnen mensen met meer geld ook meer flappen op tafel leggen voor een pandje. Dat gebeurt dus ook. Door de panden vervolgens te verhuren aan expats of studenten van gegoede afkomst, in een markt met blijvend stijgende prijzen, verdienen zij hun geld immers simpel terug. ‘De rijken kapen de huizenmarkt Amsterdam’, kopte de NOS dan ook deze week. De vrije regelgeving op de huizenmarkt leidt tot enorme prijsstijgingen. En dat zal op den duur onder andere leiden tot polarisatie op de markt.

Een rivier met keien

“Die prijsstijgingen op de markt in Amsterdam leiden ertoe dat bepaalde delen van de stad vooral toegankelijk zijn voor hoge inkomensgroepen. Middeninkomens zullen die delen niet meer kunnen betalen,” vertelt Willem Boterman, stadsgeograaf van de Universiteit van Amsterdam. De ontwikkelingen binnen de sociale huursector gaan daarentegen veel minder snel. Die mensen blijven vaak zitten waar ze zitten. Het leidt tot een stad met twee snelheden. Een met veel wisselingen, door de snel weer verhuizende expats, studenten en andere huurders of vakantiegangers. En een zonder al te veel wisselingen.

Boterman: “Je moet je de stad voorstellen als een snelstromende rivier met daarin een paar enorme keien. Die keien zijn de sociale huursector. Voor de mensen in die sector zijn eigenlijk geen alternatieve woningen in de stad. Met hun lage huur en vaak ook lage inkomen kunnen zij nergens anders in de stad terecht, zeker niet in de particuliere sector.”

Duivendrecht is inmiddels een Amsterdams stadsdeel

De middeninkomens trekken in groten getale weg uit Amsterdam. Vroeger ging dat vooral naar Almere, Hoofddorp en Purmerend. Maar tot voor kort was deze stroom zelfs bijna opgedroogd. Tegenwoordig is Haarlem erg populair. Net als Amstelveen, Heemstede, Weesp en met name Zaanstad. Boterman verwacht dat deze trend zal doorzetten. Ook randgemeenten als Diemen en Duivendrecht zijn enorm in trek. “Je zou eigenlijk kunnen zeggen dat het inmiddels nieuwe stadsdelen van Amsterdam zijn.”

Het is een normaal verschijnsel. Mensen die wegtrekken uit de stad, blijven er natuurlijk wel op georiënteerd. Ze hebben er vrienden, familie, een netwerk en bekend uitgaansleven. Veel steden bestaan bij de gratie van Amsterdam. “Mensen gaan niet in Diemen wonen, omdat ze per se in Diemen willen wonen,” aldus Boterman. “Eigenlijk is het ook geen uittocht van gezinnen, de stad loopt gewoon over.”

Boterman verwacht dat minder rijke huishoudens steeds meer naar randgemeenten worden gedwongen, zoals de oude delen van Almere en Purmerend. De Randstad zal zich daardoor steeds meer gaan uitbreiden.

Wat valt te doen tegen de uitdijende Randstad?

De prijzen zullen zeker niet heel sterk gaan dalen. Het woningtekort wordt niet één-twee-drie opgelost. Veel werksectoren zitten en blijven in de randstad — alleen al om de internationale bereikbaarheid. Kan de politiek iets doen?

“De situatie op de huizenmarkt is een politieke keuze,” stelt Boterman. “In principe is de woningmarkt in Nederland ongelooflijk sterk gereguleerd. Daardoor heerst bijvoorbeeld permanente schaarste. Als je de polders bij Amsterdam en Rotterdam volbouwt, werkt dat prijsverlagend. Maar er wordt gekozen voor het in stand houden van de schaarste, om open ruimte en natuur te behouden. Logisch, hoor.”

In de jaren zeventig was Amsterdam de gemengde stad die nu in het gedrang is gekomen. Deze stad ontstond toentertijd door strenge regulering. Is dat de oplossing voor ons huidige probleem?

“Dat heeft wel nadelen,” aldus Boterman. “Er is al snel sprake van doelgroepbeleid. Bepaalde groepen zullen voorrang krijgen. Dat is niet altijd even eerlijk. Bovendien vraagt het om erg veel bureaucreatie om allemaal te regelen.”

De schaduw van Amsterdam

Hoewel een grotere bureaucratie en het volbouwen van natuur niet aanlokkelijk klinken, heeft de politiek mogelijkheden. We hebben natuurlijk geen overdreven stedelijk kabinet, met vooral aanhang in de provincie.

Ook gemeenten in de rest van het land zullen gaan groeien de komende jaren. Misschien is het daarom een beter idee om elders in het land te kijken naar werk en woning. Weg van de randstad. Want kernachtig voor de verrandstedelijking is de verblindende aantrekkingskracht van grote steden als Amsterdam. Deze is zo sterk dat mensen in Diemen willen wonen, in de schaduw van, in de grijze koude schaduw van.