D66-jongeren: ‘Moties zetten vooral ambtenaren aan het werk’
Hoe is het gesteld met de Nederlandse democratie? En wat kan er beter? In het najaar presenteert staatscommissie Remkes een grondig onderzoek naar het functioneren van ons politieke stelsel. HP/De Tijd blikt aan het einde van politieke zomerreces vooruit met vier jongerenpartijen. In deel 1: Kevin Brongers, voorzitter van de Jonge Democraten, verbonden aan D66.
Nog nooit is in een regeerakkoord zo weinig aandacht besteed aan democratische vernieuwing als in het regeerakkoord van Rutte III. Natuurlijk was het verstandig om het destijds al lopende onderzoek van staatscommissie Remkes (sinds 1 februari 2017, red.) af te wachten, alvorens grootse plannen te presenteren. Desondanks schafte Rutte III met veel tumult het raadgevend referendum af. Een hard gelag voor regeringspartij D66, toch de democratiseringspartij bij uitstek.
Hoe staat de Nederlandse democratie ervoor?
“De ontwikkeling van onze democratie staat niet stil, deze gaat zelfs achteruit.
“De voorstellen die worden gedaan op het gebied van democratische vernieuwing hebben vooral betrekking op lokaal niveau en dingetjes als Right to Challenge. Dat zijn geen substantiële punten. Als het raadgevend referendum dan wordt geschrapt, betekent dat achteruitgang voor onze democratie.
‘Moties hebben zelden effect en zetten vooral ambtenaren aan het werk.’
Wat dat betreft zit D66 als regeringspartij in een lastig pakket.
“Het is een absurde situatie dat D66 in de Tweede Kamer verdedigt dat het afschaffen van het referendum een goed idee is, terwijl het tegendeel potverdorie in het eigen verkiezingsprogramma staat.
“Onze moederpartij (D66, red.) laat veel te weinig haar eigen kleur zien. Juist D66 houdt de hand boven het hoofd van de regering.
Ik begrijp dat er een regeerakkoord is getekend, maar dat neemt niet weg dat de D66-Kamerleden als volksvertegenwoordigers eerst een verplichting hebben om het verkiezingsprogramma uit te dragen en de leden van hun partij te representeren. Dat doen zij op het gebied van democratische vernieuwing veel te weinig.”
‘Dan hebben we straks zes alcoholverslaafden en twaalf mensen met een IQ lager dan 80 in de Kamer.’
Waar hoop je dat de commissie Remkes mee komt aan het eind van dit jaar?
“We waren al vrij tevreden over het tussenrapport. De Jonge Democraten hopen in ieder geval op het invoeren van een bindend referendum, zonder opkomstdrempel. Dus niet slechts een raadgevend referendum. Als je het volk raadpleegt moet de uitslag ook worden overgenomen.
“Ook zien we graag meer diversiteit in de Kamer. Je kunt natuurlijk geen dwarsdoorsnede van de samenleving maken, want dan hebben we straks zes alcoholverslaafden en twaalf mensen met een IQ lager dan 80 in de Kamer. Dat willen we ook niet. Maar het is wel gek dat we het aantal Kamerleden zonder universitaire opleiding op één hand kunnen tellen. Een kiesdistrictenstelsel, zoals ook in het tussenrapport van Remkes wordt genoemd, zou een betere afspiegeling van de samenleving absoluut kunnen bevorderen. Wij juichen experimenten met een districtenstelsel dan ook toe.’
“We hopen vooral dat er echt iets wordt gedaan met de aanbevelingen – en daar plaatsen we onze vraagtekens bij. Het is maar de vraag of dat haalbaar is met deze regering.”
En het dagelijkse handelen binnen de Tweede Kamer zelf, is dat niet aan herziening toe? Bijvoorbeeld, vroeger was een motie nog een zeldzaamheid en nu aan de orde van de dag. Zo zijn er alleen al dit jaar (tot en met 18 augustus,red.) ruim 2.300 moties ingediend. Is dat geen kwalijk en inefficiënt azen op zichtbaarheid?
“Kamerleden kunnen inderdaad wat zuiniger omgaan met de instrumenten die ze hebben. Twintig jaar geleden was het een heel heftige en zeldzame gebeurtenis als er een motie werd ingediend. Tegenwoordig is dat wel anders. Ik mag regelmatig aanschuiven bij de fractievergaderingen van D66 en een kwart van de tijd gaat op aan het bespreken van alle Kamervragen en moties die zijn ingediend die week.
“De moraal in de huidige situatie lijkt soms op het volgende principe: je dient een motie in en kan lekker aan je achterban laten zien hoe goed je bezig bent. Terwijl moties eigenlijk zelden effect hebben en vooral ambtenaren aan het werk zetten.
“Je hebt gelijk als je zegt dat onder andere media-aandacht daaraan ten grondslag ligt. Een oplossing heb ik ook niet direct. Misschien gaan Kamerleden bij zichzelf te rade als het probleem eens op grote schaal wordt aangekaart in de journalistieke commentaren.”
